Efekty dwuletniej współpracy interdyscyplinarnych zespołów naukowych, badawczych, eksperckich i samorządowych przy opracowaniu miejskich planów adaptacji do zmian klimatu podsumowano 9 stycznia na ogólnopolskiej konferencji w Warszawie z udziału prezydenta Andrzeja Dudy. Inicjatorem unikatowego w skali europejskiej przedsięwzięcia, był resort środowiska oraz Instytut Ochrony Środowiska – Państwowy Instytut Badawczy. Projektem objęto 44 miasta powyżej 100 tys. mieszkańców. Opracowane dokumenty mają charakter strategiczny i są odzwierciedleniem polityki miejskiej, zmierzającej do ograniczenia lub łagodzenia skutków najpoważniejszych zagrożeń wynikających ze zmiana klimatu.
– Długotrwałe susze, fale upałów i mrozów, deszcze nawalne, huraganowy wiatr, to ekstremalne zjawiska z którymi spotykamy się w Polsce coraz częściej – wskazywał w swoim wystąpieniu Henryk Kowalczyk, minister środowiska. – Konsekwencje tych zdarzeń wywołują groźne skutki społeczne i są szkodliwe dla środowiska i polskiej gospodarki. Pogarszają jakość życia i zdrowia Polaków, a szczególnie mieszkańców dużych i mniejszych miast. Naszym celem jest nowoczesne kształtowanie polityki miejskiej w odpowiedzi na zagrożenia klimatyczne. 
„Wczujmy się w klimat!” – tym hasłem Ministerstwo Środowiska zachęca społeczeństwo do włączenia się w proces adaptacji do zmian klimatu. Będą to uławiać informacje oraz materiały edukacyjne dostępne na stronie internetowej projektu – www.44mpa.pl.
Prezydent Andrzej Duda podkreślał również, że trzeba szukać rozwiązań, które zabezpieczają obywateli przed negatywnymi skutkami tych zmian oraz tłumaczyć ludziom, dlaczego należy zmienić niektóre zachowania. – Naszym obowiązkiem jako ludzi zajmujących się polityką jest zabezpieczenie Polaków przed negatywnymi skutkami. A więc: w jaki sposób ochronić ich przed powodzią, jak zminimalizować wynikające z niej straty, jak dobrze gospodarować wodą, jak zapewnić żeby jej nie zabrakło, jak ograniczać pustynnienie, choćby poprzez zalesianie, jak mądrze gospodarować glebą. To są dzisiaj nasze obowiązki.
Prezydent wyraził zadowolenie, że ten program jest realizowany, bo prowadzi: do rozsądnej, pragmatycznej polityki zmierzającej – z jednej strony – do podniesienia poziomu życia, z drugiej – do zapewnienia bezpieczeństwa, z trzeciej – do jak najlepszego rozwoju naszej gospodarki w kierunku innowacyjnym.
– Jeżeli mówimy o zrównoważonym, mądrym i nowoczesnym rozwoju naszego kraju, to właśnie dzięki takim programom i działaniom. Opracowanie miejskich planów adaptacyjnych do zmian klimatu na tak wielką skalę to jest nasz wielki sukces, bo nikt do tej pory takiego projektu jeszcze nie przeprowadził. To pokazuje, że jesteśmy krok do przodu i że mamy świadomość narastających zagrożeń. Trudno mi jednak ocenić w jakim stopniu człowiek przyczynia się do zmian klimatycznych, a w jakim wynika to z procesów naturalnych. Głosy naukowców są bardzo różne. Doskonale wiemy, że mamy też do czynienia ze skrajnościami.
Andrzej Duda przypomniał też, że na grudniowym szczycie COP24 zostały przyjęte zaproponowane przez polską stronę deklaracje: o lasach, o elektromobilności i o sprawiedliwej transformacji.
Wspólny projekt jest realizacją wskazań Strategicznego planu adaptacji dla sektorów i obszarów wrażliwych na zmiany klimatu (SPA 2020), pierwszego rządowego dokumentu będącego odpowiedzią na wyzwania w zakresie adaptacji do zmian klimatu.
Projekt jest diagnozą sytuacji, ale dalsze działania pozostają w rękach samorządów. W miejskich planach adaptacyjnych do zmian klimatu zawarte są sugestie dla miast, które powinny znaleźć teraz odzwierciedlenie w ogłaszanych przetargach, np. przy budowie infrastruktury.
– Projekty będą podstawą do wykonywania twardych inwestycji. Liczymy, że będzie specjalna ścieżka finansowania w latach 2021-2027 w POIiŚ na ten cel – dodał wiceminister środowiska Sławomir Mazurek. Koszt przeprowadzenia projektu 44MPA to 31 mln zł, z czego 24 mln zł pochodziło ze środków unijnych.
Podczas konferencji zaprezentowano też zbiorcze wyniki analiz przeprowadzonych w 44 miastach biorących udział w projekcie, oraz wnioski płynące z prac nad opracowaniem miejskich planów adaptacji. Różne aspekty przygotowania miejskich planów oraz ich wdrażania przedstawiono podczas dwóch bloków tematycznych. Przedmiotem rozważań były zagadnienia związane z budowaniem partnerstwa, generowaniem synergii, stosowaniem dobrych praktyk, oraz wskazywano na korzyści z wprowadzania innowacyjnych technologii i rozwiązań z zakresu błękitno-zielonej infrastruktury.
(JC)
