Innowacyjny system monitorowania jakości wód w Polsce opracowują naukowcy z Politechniki Warszawskiej i Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej – PIB. Będzie się składał z autonomicznej stacji pomiarowej, inteligentnego systemu zarządzania i interaktywnej mapy ryzyka zanieczyszczenia rzek.

Celem badaczy jest rozwiązanie problemu związanego z niską intensywnością monitoringu wód rzecznych w trybie ciągłym w Polsce, Europie i na świecie. Obecnie brakuje na rynku rozwiązań technologicznych dostosowanych do warunków rzecznych. Uczestnicy projektu stworzą autonomiczny system Internetu Rzeczy (IoT) do monitorowania jakości wody i wsparcia operacyjnego identyfikacji zagrożeń (WaterSense – ASIR) dostosowanego do warunków środowiska rzecznego, działającego w sposób ciągły.

System WaterSense – ASIR integruje trzy komponenty: autonomiczną stację pomiarową, inteligentny system zarządzania stacjami pomiarowymi i interaktywną krajową mapę ryzyka zanieczyszczenia rzek.

Stacja będzie reprezentować nową generację inteligentnych narzędzi do kontrolowania jakości wody w sposób ciągły. Monitoruje ona 10 kluczowych parametrów fizykochemicznych wody, takich jak: pH, chlorki, azotany(V), jony amonowe, ortofosforany(V), przewodnictwo, zawartość tlenu, temperaturę wody, prędkość przepływu oraz głębokość. Siedem z nich będzie mierzonych przy użyciu technologii WaterSense, z modułem systemu rolkowego wyposażonym w kilkaset jednorazowych i niedrogich miniaturowych czujników, które nie wymagają kalibracji ani czyszczenia. Po utracie parametrów analitycznych czujnik jest automatycznie zastępowany nowym. Ciągłość pracy przez 365 dni w roku zapewnia mikrogenerator hydroelektryczny zasilany płynącą wodą i ogrzewanie układów elektronicznych w celu zapewnienia stabilnej pracy w warunkach zimowych.

Inteligentny system zarządzania stacjami pomiarowymi zostanie zaprojektowany jako zaawansowana wszechstronna platforma działająca w infrastrukturze chmurowej do monitorowania, zarządzania i analizy danych zebranych z autonomicznych stacjach pomiarowych. Jego architektura będzie oparta na szeregu innowacyjnych modułów, w tym m.in. moduł prognozowania wartości parametrów fizykochemicznych wody, moduł identyfikujący anomalie w danych pomiarowych czy moduł REST API, który pozwoli na swobodne i intuicyjne połączenie oraz synchronizację danych generowanych i zbieranych przez system ICSZ-SP z zewnętrznymi bazami danych. Moduły AI przewidują wartości parametrów wody z 72-godzinnym wyprzedzeniem.

Z kolei interaktywna mapa będzie nowoczesnym i innowacyjnym narzędziem mającym na celu dostarczenie aktualnych informacji na temat ryzyka zanieczyszczeniem rzek w kraju. Mapa zostanie opracowana na bazie ogólnodostępnych danych, które zostaną zintegrowane, przetworzone i zanalizowane pod kątem sektorowych źródeł zanieczyszczeń powodujących podwyższony poziom ryzyka zanieczyszczeniem dla danego odcinka rzeki. Narzędzie dostarczy informacji niezbędnych dla dokładnego zrozumienia sytuacji ekologicznej rzek w różnych regionach kraju. Jednym z kluczowych elementów mapy będzie zdolność do prezentowania informacji w sposób zintegrowany.

Operatorzy opracowywanego systemu będą mogli nie tylko sprawdzić poziom ryzyka zanieczyszczenia w konkretnym obszarze, ale także zrozumieć przyczyny tego zjawiska. Dla potencjalnych klientów, takich jak lokalne władze, przedsiębiorstwa czy organizacje ekologiczne, mapa stanie się cennym źródłem wiedzy oraz umożliwi identyfikację obszarów szczególnie narażonych na zanieczyszczenia oraz głównych typów zanieczyszczeń występujących w danym regionie. Narzędzie to wesprze ich przy planowaniu lokalizacji stacji pomiarowych lub sieci pomiarowych, których celem będzie skuteczne i reprezentatywne dla obszaru badanego monitorowanie jakości wód w trybie ciągłym.

Model komercjalizacji oparty na niskim koszcie stacji pomiarowej i ofercie abonamentowej dostosowanej do potrzeb różnych odbiorców sprawi, że opracowany system będzie dostępny dla każdego zainteresowanego. Odbiorcami mogą być m.in. instytucje odpowiedzialne za gospodarkę wodną i ochronę środowiska, przedsiębiorstwa wodno-kanalizacyjne, jednostki samorządu terytorialnego, ale również przedsiębiorstwa niezależnie od ich wielkości, które będą zainteresowane monitorowaniem jakości wód w trybie ciągłym – wylicza Filip Budny, kierownik ds. inżynierii technicznej projektu.

W dłuższej perspektywie WaterSense – ASIR pozwoli również uniknąć rozprzestrzeniania się zagrożenia i spływu zanieczyszczonych wód rzecznych do Bałtyku, który jest jednym z najbardziej zanieczyszczonych mórz na świecie.

Projekt jest realizowany przez konsorcjum składające się z Politechniki Warszawskiej (lider), Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej – Państwowego Instytutu Badawczego oraz firm MAGLY i NEBUCODE. Stołeczną uczelnię techniczną reprezentują naukowcy z wydziałów: Mechaniczno-Technologicznego i Chemicznego oraz z CEZAMAT-u.

źródło: PW

Ruszył nabór wniosków o ministerialne stypendia dla wybitnych młodych naukowców wykazujących się znaczącymi osiągnięciami. Wysokość comiesięcznego wsparcia wynosi 5390 zł. W tym roku opracowano nowe wytyczne, według których oceniane będą złożone wnioski.

Młody naukowiec to osoba prowadząca działalność naukową, która jest doktorantem lub nauczycielem akademickim i nie posiada stopnia doktora lub przygotowuje rozprawę doktorską w trybie eksternistycznym i nie posiada stopnia doktora (jeżeli od dnia wyznaczenia promotora lub promotorów albo promotora i promotora pomocniczego nie upłynęły więcej niż 4 lata), albo posiada stopień doktora, od uzyskania którego nie upłynęło 7 lat.

Może być zatrudniony w uczelnie, federacji podmiotów systemu szkolnictwa wyższego i nauki, Polskiej Akademii Nauk, instytucie naukowym Polskiej Akademii Nauk, instytucie badawczym, międzynarodowym instytucie naukowym działającym w Polsce, Centrum Łukasiewicz, instytucie w ramach Sieci Badawczej Łukasiewicz, Polskiej Akademii Umiejętności lub innym podmiocie prowadzącym działalność naukową w sposób samodzielny i ciągły.

O przyznanie stypendium może wnioskować rektor, dyrektor instytutu PAN, dyrektor instytutu badawczego lub instytutu międzynarodowego, prowadzącego szkołę doktorską, w której młody naukowiec jest doktorantem lub w którym młody naukowiec przygotowuje rozprawę w trybie eksternistycznym; Wniosek może złożyć również osoba kierująca podmiotem zatrudniającym młodego naukowca. Stypendium przyznawane jest na okres nie dłuższy niż 3 lata, a jego wysokość nie może przekroczyć 5 390 zł miesięcznie. Nabór wniosków ruszył 1 grudnia i potrwa do końca roku.

W tym roku opracowano nowe wytyczne, według których oceniane będą złożone wnioski. Złagodzono m.in. mechanizm korygowania wkładu młodego naukowca w publikację wieloautorską, jak również doprecyzowano mechanizm podwyższania punktacji za publikacje w stosunku do punktacji standardowej. Zmianie uległa też liczba możliwych do przyznania punktów za niektóre osiągnięcia. Ponadto wprowadzono zmiany do mechanizmu przyznawania punktacji; ocena za dane osiągnięcie będzie stanowiła sumę punktów za poszczególne kryteria.

Więcej szczegółów na stronie internetowej Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego.

Klub Myśli Ekologicznej, Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia, Uniwersytet Śląski i Miejska Biblioteka Publiczna w Tychach zapraszają 3 grudnia o godz. 17.30 na 96 spotkanie KME, które odbędzie się w Mediotece Tychy, al. Piłsudskiego 16. Spotkanie „Od rozpaczy do nadziei. Jak urzeczywistniać wizje świata w jakim chcemy żyć.” dostępne także w formule online na Facebooku oraz na kanale YouTube.

 Gośćmi Klubu Myśli Ekologicznej będą Danuta Nowak (pedagożka, animatorka społeczna, coach kryzysowa, inicjatorka społecznego Sudeckiego Domu Nasion i Dariusz „Ptasiek” Matusiak (praktyk idei, miłośnik dzikiej przyrody i wiejskiego życia, twórca projektów edukacyjnych dla dzieci i młodzieży). Wspólnie prowadzą Dom Spotkań Twórczych “Ptasia Dolina” na Pogórzu Kaczawskim.

Danuta Nowak i Dariusz Matusiak są inicjatorami Domu Spotkań Twórczych ”Ptasia Dolina” w Nowej Wsi Wielkiej,  miejsca, w którym prowadzona jest szeroko pojęta edukacja artystyczno- przyrodnicza. Wokół ich wsi znajdują się 4 wąwozy, w tym trzy z nich to rezerwaty przyrody (wąwóz Lipa, Siedmica i Myśliborski). Wieś znajduje się na terenie Parku Krajobrazowego „Chełmy”, otoczona jest łąkami storczykowymi i lasami (Geopark Krainy Wygasłych Wulkanów UNESCO, projektowany Kaczawski Park Narodowy). Inicjują akcję wykupu cennych przyrodniczo terenów, aby zachować ich walory przyrodnicze. Wokół domu znajduje się ogród permakulturowy, szklarnia, sad ze starymi odmianami drzew owocowych, pasieka, kurnik oraz Sudecki Dom Nasion. W tej przestrzeni odbywało się wiele spotkań, koncertów i projektów m.in. Akademia Głębokiej Ekologii, kurs Forest School Center, Ekoszansa w Uniwersytetach Ludowych. Ptasia Dolina jest miejscem spotkań i wymiany doświadczeń dla przyrodników, ogrodników, artystów (oraz rodzin). Wokół niej skupia się społeczność ludzi, dla których ważny jest szacunek dla Ziemi i wszystkich Istot ją zamieszkujących.

Danuta Nowak – nature coach, coach kryzysowy. Pracuje ze skutkami traumy oraz niechcianymi zachowaniami, moderatorka odnowy wsi, rękodzielniczka. Przez wiele lat związana z Fundacją EkoRozwoju. Ukończyła studia pedagogiczne, podyplomowe z ochrony i kształtowania środowiska oraz edukacji ekologicznej i prozdrowotnej a także Szkołę Trenerów Biznesu i Doradców Personalnych. Stypendystka Szkoły Ludowej w Danii. Praktykująca Brainspotting, w trakcie trzyletniego szkolenia z Somatic Experiencing, metody leczenia objawów traumy i łagodzenia chronicznego stresu. Propagatorka zdrowego stylu życia, rozwoju poprzez ruch i taniec oraz uprawy naturalnych ogrodów.

Dariusz “Ptasiek” Matusiak – miłośnik dzikiej przyrody oraz wiejskiego życia.  W latach 90-tych uczestnik radykalnych protestów w obronie przyrody, przez wiele lat związany z Pracownią na Rzecz Wszystkich Istot i miesięcznikiem „Dzikie Życie”. Uczestnik wypraw teatralnych Teatru „Węgajty”.  Od prawie 20 lat prowadzi obozy artystyczno-przyrodnicze „Tropami Tęczowego Wojownika”.

Rozmowę z gośćmi KME poprowadzą: prof. Piotr Skubała (Wydział Nauk Przyrodniczych, Uniwersytet Śląski, ekolog, akarolog, etyk środowiskowy, edukator ekologiczny, działacz na rzecz ochrony przyrody, aktywista klimatyczny) oraz dr Ryszard Kulik (Pracownia na rzecz Wszystkich Istot, psycholog, aktywista ekologiczny, trener treningu psychologicznego, ekofilozof skoncentrowany na głębokiej ekologii, autor książek i artykułów poświęconych relacji człowiek – przyroda). Zapraszamy do zadawania pytań gościom.

*****

Klub Myśli Ekologicznej jest inicjatywą, która ma na celu propagowanie idei ekologicznych oraz prezentowanie osób wcielających te idee w życie. Uważamy, że żyjemy w czasach bezprecedensowych zagrożeń dla przyrody i człowieka. Dlatego tak ważna wydaje się potrzeba pogłębionej refleksji nad diagnozą obecnej sytuacji, określeniem przyczyn negatywnych zjawisk oraz poszukiwaniem dróg wyjścia. Uważamy, że obecnie potrzebujemy nowych wizji, odkrywania swoich głębokich związków z przyrodą, rozwijania postaw umiarkowania, pokory i szacunku wobec życia, a także dążenia do równowagi na wielu poziomach naszego życia. W ramach Klubu Myśli Ekologicznej proponujemy spotkania z naukowcami, aktywistami ekologicznymi, działaczami społecznymi, dla których zmiana świata na lepsze jest ważnym motywem działań. Chcemy inspirować, zachęcać do aktywności, wspierać oddolne inicjatywy oraz budować krąg osób, angażujących się w pracę dla przyrody i człowieka. Spotkania Klubu odbywają się raz w miesiącu o godz. 17.30.

Rynek chiński jest ważną częścią globalnego łańcucha produkcji i dostaw. Wniósł istotny wkład w globalne połączenia międzysystemowe i innowacyjny rozwój. Zagraniczne przedsiębiorstwa w Chinach są świadkami osiągnięć rozwojowych Chin i mają zaufania do chińskiej gospodarki.

Chiny będą nadal podejmować konkretne działania w celu zapewnienia stabilnych i niezakłóconych globalnych łańcuchów przemysłowych i dostaw – powiedział ostatnio premier Chin Li Qiang. Potwierdził to podczas sympozjum z przedstawicielami przedsiębiorstw i organizacji uczestniczących w drugiej edycji China International Supply Chain Expo.

Przedstawiciele przedsiębiorstw obecni na spotkaniu stwierdzili, że, optymistycznie patrzą na ogromny potencjał chińskiego rynku i są chętni do dalszego zwiększania inwestycji w Chinach, pogłębiania rozwoju w Państwie Środka, wzmacniania współpracy w zakresie globalnej produkcji i łańcuchów dostaw oraz dążenia do otwartości i współpracy korzystnej dla każdej ze stron.

Po uważnym wysłuchaniu wszystkich przemówień, premier Li Qiang powiedział, że w ciągu ostatnich kilku dekad, wraz z dogłębnym rozwojem globalizacji gospodarczej, łańcuchy produkcji przemysłowej i dostaw stopniowo się rozszerzały, promując szybki wzrost gospodarki światowej i wszystkie strony na tym skorzystały.

Li Qiang zwrócił uwagę, że Chiny są kluczowym ogniwem w globalnym łańcuchu produkcji i dostaw i będą nadal podejmować praktyczne działania w celu utrzymania stabilności i płynności globalnego łańcucha produkcji i dostaw. Będziemy zdecydowanie promować otwarcie na wysokim szczeblu, dalej rozszerzać dostęp do rynku, zapraszać więcej zagranicznych przedsiębiorstw do współpracy przemysłowej w Chinach i nadal integrować świat dla ekspansji globalnej produkcji i współpracy w łańcuchu dostaw – dodał chiński premier.

Chiny rozszerzają politykę bezwizową dla obywateli kolejnych krajów. Rzecznik chińskiego MSZ Lin Jian ogłosił 22 listopada rozszerzenie polityki bezwizowej w celu ułatwienia wymiany międzynarodowej.

Nowe zasady, obowiązujące od 30 listopada 2024 r. do 31 grudnia 2025 r., obejmą obywateli kolejnych dziewięciu krajów: Bułgarii, Rumunii, Chorwacji, Czarnogóry, Macedonii Północnej, Malty, Estonii, Łotwy i Japonii. Polityka dotyczy posiadaczy zwykłych paszportów. Polacy już od kilku miesięcy korzystają z takich ułatwień wizowych.

Jednocześnie Chiny zapowiedziały dalszą optymalizację zasad ruchu bezwizowego, wydłużając maksymalny okres pobytu bezwizowego z obecnych 15 do 30 dni oraz uwzględniając wymiany kulturalne i inne formy współpracy w ramach tej polityki.

Od 30 listopada 2024 r. posiadacze zwykłych paszportów z 38 krajów zwolnionych z obowiązku wizowego, w tym z nowo dodanych dziewięciu państw, będą mogli podróżować do Chin bez wizy na okres do 30 dni w celach takich jak biznes, turystyka, odwiedziny krewnych i znajomych oraz wymiana doświadczeń, o ile czas ich tranzytu nie przekracza wyznaczonego limitu.

Astma ciężka i polipy nosa to choroby o podłożu eozynofilowym, które obniżają jakość życia chorych, prowadząc nawet do niepełnosprawności. Można je skutecznie diagnozować i leczyć, jednak wciąż nie wszyscy pacjenci otrzymują taką szansę. W ramach programów lekowych zagwarantowane jest leczenie biologiczne, ale daleko jeszcze do ideału i pełnej dostępności. Na gwarancję skutecznego leczenia czekają m.in. pacjenci z chorobami rzadkimi o podłożu eozynofilowym.

To terapie biologiczne w chorobach eozynofilowych pozwalają chorym uniknąć leczenia sterydami systemowymi i związanych z tym powikłań. Leki biologiczne przywracają dobrą jakość życia, umożliwiając tym samym powrót do aktywności rodzinnej i zawodowej.

W kwietniu tego roku zwiększyła się liczba terapii biologicznych w programie lekowym B.156. „Leczenie chorych z zapaleniem nosa i zatok przynosowych z polipami nosa”, lecz mimo to wciąż istnieje wiele wyzwań związanych z wdrożeniem programu i wielu pacjentów czeka na możliwość skorzystania z leczenia. Nie brakuje również wyzwań w leczeniu pacjentów z astmą ciężką w ramach programu lekowego B.44. „Leczenie chorych z ciężką postacią astmy”. Po 10 latach doświadczeń z programem lekowym, wciąż istnieją systemowe i administracyjne bariery.

Co leży u podłoża tych chorób? W większości przypadków są to eozynofile.

Jak wyjaśnia dr Aleksandra Kucharczyk z Kliniki Chorób Wewnętrznych, Pneumonologii, Alergologii, Immunologii Klinicznej i Chorób Rzadkich Wojskowego Instytutu Medycznego Państwowego Instytutu Badawczego w Warszawie, eozynofile to komórki układu odpornościowego, które fizjologicznie odpowiadają m.in. za obronę przeciwpasożytniczą i przeciwnowotworową.

Jednak czasem, z niewiadomych przyczyn, liczba tych komórek znacząco się zwiększa. Eozynofile zaczynają się gromadzić i naciekać na rozmaite tkanki, co prowadzi do stanu zapalnego uszkadzającego różne narządy, m.in. płuca, serce czy nerki.

Astma ciężka

W przypadku astmy ciężkiej, prof. Maciej Kupczyk z Kliniki Chorób Wewnętrznych, Astmy i Alergii, UM w Łodzi, prezydent kadencji 2021-2024 Polskiego Towarzystwa Alergologicznego, podkreśla olbrzymie doświadczenie leczenia mepolizumabem w ramach programu lekowego, zarówno jeżeli chodzi o bezpieczeństwo i skuteczność, jak i compliance pacjenta.

– W ośrodkach specjalistycznych prowadzących leczenie w programie lekowym mamy pod opieką ok. 4 tysięcy pacjentów z astmą ciężką . To stanowi ok. 10 proc. epidemiologicznej grupy pacjentów z astmą ciężką, która kwalifikuje się do tego leczenia i która odniosłaby z niego korzyść – wylicza prof. Maciej Kupczyk.

Ocenia, że z jednej strony mamy refundację takiego leczenia, ale jest jeszcze wiele do zrobienia jeżeli chodzi o dostęp do skutecznych i bezpiecznych terapii. Umowy na realizację programu podpisało ok. 60 ośrodków, w tym kilkanaście wiodących ośrodków, obsługujących dużą liczbę  pacjentów oraz kilkadziesiąt innych ośrodków, które zapewniają dostęp do leczenia na terenie całego kraju, jednak z różnych względów trudniej im realizować program.

Nie ukrywa, że prowadzenie programu lekowego jest bardzo obciążające dla ośrodka. Wiąże się z biurokracją, wymaga olbrzymiej wiedzy medycznej, zaangażowania personelu, a za tym powinno iść odpowiednie finansowanie, którego obecnie nie ma. Są też bariery utrudniające wydawanie leku pacjentowi do podania w domu.

Wyzwaniem, jak ocenia, pozostają też wąskie kryteria włączenia do programu, bo są to m.in. co najmniej dwa zaostrzenia w ciągu roku, potwierdzona astma ciężka, wysokie dawki sterydów wziewnych, zapotrzebowanie na sterydy systemowe, określony wysoki próg eozynofilii, upośledzenie jakości życia i parametrów spirometrycznych.

Dr Piotr Dąbrowiecki z Kliniki Chorób Wewnętrznych Infekcyjnych i Alergologii WIM, przewodniczący Polskiej Federacji Stowarzyszeń Chorych na Astmę, Alergie i POChP, wskazuje też na inne wyzwania związane z diagnozowaniem. – W Polsce od pierwszych objawów astmy jak kaszel, świsty oddechowe, uczucie duszności, do rozpoznania mija ponad 7 lat. Średnia europejska to 3,5 roku. Powinniśmy to zmienić. Problem z rozpoznaniem jest spowodowany faktem, że „astma zmienną jest”. Objawy występują po kontakcie z uczulającym alergenem, po wysiłku fizycznym lub ekspozycji na zimne powietrze, ale akurat nie u doktora w gabinecie.

– W Polsce objawy astmy ma ponad 4 mln osób, ale tylko ok. 2,2 mln osób jest świadomych choroby i jest aktywnie leczona. W tej milionowej populacji chorych grupa pacjentów z astmą ciężką stanowi jedynie 5-10 proc., co daje od 50 tys. do 100 tys. osób – mówi dr Piotr Dąbrowiecki.

Mimo że ta zaawansowana choroba występuje stosunkowo rzadko, to wiąże się z najpoważniejszymi powikłaniami i najgorszymi rokowaniami. Częste zaostrzenia, zmuszające chorych do stosowania doustnych sterydów, dostosowanie życie do choroby oraz liczne choroby towarzyszące znacznie utrudniają życie.

Polipy nosa

Polipy nosa – jak podaje dr Piotr Dąbrowiecki – występują u około 4 proc. populacji, ale istnieją grupy osób, u których ryzyko jest większe. Rozwijają się najczęściej u młodych dorosłych i osób w średnim wieku.

Są to chorzy z astmą oskrzelową, szczególnie tzw. aspirynową (u chorych występuje reakcja alergiczna na aspirynę lub inne leki z grupy niesteroidowych leków przeciwzapalnych). Prof. Wioletta Pietruszewska, kierownik I Katedry Otolaryngologii Uniwersytetu Medycznego w Łodzi wyjaśnia, że są to: irygacje solankowe, donosowe stosowanie glikokortykosteroidów, okresowe włączanie sterydów ogólnoustrojowych oraz endoskopowa operacja nosa i zatok przynosowych.

Od 1 kwietnia br. ruszył program lekowy, dedykowany chorym z ciężkimi postaciami zapalenia zatok, któremu towarzyszą polipy nosa o podłożu eozynofilowym. Od kwietnia br. zrefundowano jedną terapię biologiczną (dupilumab), a od października rozszerzono program o kolejny lek biologiczny (mepolizumab). Jednak proces podpisywania umów i uruchamiania programu powoduje, że faktyczny dostęp pacjentów do leczenia jest znacznie opóźniony.

Poprawić dostęp, czyli zmiany w systemie ochrony zdrowia

Możliwość zastosowania leczenia przyczynowego i przywrócenia normalnego życia tysiącom pacjentów z chorobami o podłożu eozynofilowym to korzyść zarówno dla chorych, jak i dla systemu ochrony zdrowia.

Potrzebne są więc zmiany, aby więcej osób mogło skorzystać z dedykowanego im leczenia.

– Dostęp do terapii biologicznych w ramach AOS wpisuję się w politykę odwracania piramidy świadczeń zdrowotnych i bez wątpienia wiązałby się z odciążeniem wysokospecjalistycznych ośrodków szpitalnych. Podstawowe narzędzia leżą tutaj w rękach płatnika. Odpowiednia modyfikacja finansowania opieki w programie lekowym może doprowadzić do promowania wydania leku do domu, co jest jednoznaczne z osiągnięciem optymalnego celu terapeutycznego, czyli dobrej kontroli choroby oraz przeniesienia ciężaru opieki do dobrze finansowanych, wyposażonych w niezbędny sprzęt i przeszkolony personel ośrodków AOS – uważa prof. Maciej Kupczyk.

Dziennikarski Klub promocji Zdrowia