Zmienność nastrojów, lęk przed odrzuceniem, angażowanie się w trudne i niezrozumiałe związki jest charakterystyczna dla zaburzeń osobowości zapisanych w Międzynarodowej Statystycznej Klasyfikacji Chorób i Problemów Zdrowotnych. Jest to tzw. “osobowość z pogranicza”, bądź “pograniczne zaburzenie osobowości”, które wiąże się z nieumiejętnością samodzielnego zwalczania stresu i sytuacji kryzysowych.
Osoby cierpiące na borderline przejawiają ogromne trudności w kontrolowaniu swoich emocji i zachowań. Często działają impulsywnie i podejmują decyzje pod wpływem chwili. Towarzyszą im odczucia gniewu, złości i wściekłości oraz jednoczesny brak umiejętności okazywania emocji na zewnątrz. Zazwyczaj skutkuje to nagłymi wybuchami złości. Negatywne emocje tak silnie gnieżdżą się w ich psychice, że nie są w stanie ich opanować. Niestety, takie osoby mają trudności w relacjach interpersonalnych i często angażują się w głębokie relacje, a nawet związki, które bywają trudne i niezrozumiałe.
Borderline jest zaburzeniem, które ciężko pojąć nawet osobom, które cierpią na to zaburzenie. Zwykle odbierają świat czarno-biało, czyli albo coś jest dla nich jasne, albo nie. Wykazują tendencje do przeżywania bardzo skrajnych emocji. Potrafią kogoś kochać równie mocno, jak nienawidzić. Czasem są zdolne do agresji wobec bliskich lub nawet autoagresji. Odczuwają ogromny lęk przed samotnością, jednocześnie boją się bliskich relacji, ponieważ przeraża je odrzucenie. Dlatego zwykle wolą jako pierwsi zakończyć relację. Potrafią mocno izolować się od drugiej osoby, a potem dążyć do silnej bliskości. Mają problem ze znalezieniem “złotego środka”. Ich poczucie własnej wartości przechodzi liczne wahania. W skrajnych sytuacjach dochodzi do myśli, czy nawet prób samobójczych.
Jak wyglądają związki z osobami cierpiącymi na borderline?
Badania wykazują, że osoby zmagające się z tym zaburzeniem zwykle tworzą burzliwe, przepełnione kłótniami i stresem relacje. Im więcej symptomów zaburzenia, tym więcej związków w ich życiu. Osoby z cechami borderline nawiązując relację, idealizują swoich partnerów. Czują się przy nich wyjątkowo, niezwykle, są w centrum zainteresowania. Niestety szybko przychodzi kolejny etap. Gdy osoby z borderline odkrywają, że ich partnerzy wcale nie są tak idealni, jak do tej pory myśleli, popadają w drugą skrajność. Z powodu błahostki, którą potrafią wypominać przez kilka lat, czują się oszukani. Nie potrafią widzieć u partnera jednocześnie dobrych i złych cech. Albo go idealizują, albo dewaluują. Oczywiście można to zmienić. Jeśli zaczną pracować nad sobą zanim szkody w ich związkach staną się ogromne. Szanse na utrzymanie szczęśliwych związków są spore. Kluczem do sukcesu jest komunikacja. Muszą nauczyć się wyrażać swoje potrzeby wprost. Jeśli uda im się opanować te cechy, potrafią być wspaniałymi partnerami.
Jak im pomóc?
Najlepszym sposobem pomocy osobie zmagającej się z borderline jest terapia skoncentrowana na przeniesieniu, czyli tzw. terapia Kernberga. Polega na nawiązaniu takiej relacji między psychoterapeutą, a pacjentem, że pacjent zaczyna zachowywać się tak, jak wobec innych ludzi, np. w domu lub w pracy. Zadaniem terapeuty jest utrzymanie uwagi pacjenta przy występujących u niego w danej chwili objawów w taki sposób, aby pacjent nie był tego świadomy. Pozwala to choremu na przeanalizowanie i zrozumienie jego emocji. Celem takiej terapii jest modyfikacja pewnych wzorców, a nie tylko ich analiza i zrozumienie. Ma sprawić, aby osoba z borderline nauczyła się stabilniej i bardziej realistycznie przeżywać uczucia dotyczące relacji z innymi ludźmi.
Jakie są przyczyny zaburzenia?
Dokładne przyczyny zaburzenia borderline nadal nie są znane. Jednak można wyróżnić kilka czynników ryzyka. Należą do nich doświadczenia z dzieciństwa. Negowanie uczuć dziecka lub nie pozwolenie mu na wyrażanie emocji może w przyszłości skutkować zaburzeniem osobowości typu borderline. Przyczyną może być również opuszczenie przez najbliższych, negatywne wpływy środowiska wychowawczego, Zespół Stresu Pourazowego oraz nierozwiązane kryzysy rozwojowe.
Bez względu na przyczynę schorzenia borderline, warto skorzystać z porady terapeutycznej, aby poprawić sobie komfort życia w każdym wieku.
Autorka: Julia Mandykowska, studentka dziennikarstwa na UKSW
