Rosnąca liczba zastosowań substancji per-i polifluoroalkilowych (PFAS) w produktach domowych i opakowaniach żywności skłania naukowców do intensywnego kontynuowania badań nad ich wpływem na ludzkie zdrowie. Związki PFAS z łatwością dostają się do rozwijającego się płodu, zwłaszcza u kobiet ciężarnych z cukrzycą. PFAS wykorzystywane są jako środki powierzchniowo czynne i mogą przenikać do organizmu wraz z pokarmem i wodą. Opublikowane w magazynie „Environmental International” wyniki są niepokojące i przestrzegają przez ryzykiem.
Ekspozycja na działanie PFAS ma związek ze zwiększeniem ryzyka m.in. nowotworów, zaburzeń hormonalnych, obniżenia odporności organizmu czy zaburzeń rozwojowych u dzieci.
Naukowcy z Uniwersytetu Massachusetts w Amherst badali obecność PFAS u 151 matek i dzieci z Wysp Owczych. Populację tę wybrano przede wszystkim ze względu na tradycyjnie wysokie spożycie wielorybiego mięsa. Wieloryby, ze względu na swoje miejsce w łańcuchu żywieniowym, gromadzą duże ilości toksyn, w tym związków per- i polifluoroalkilowych.
Analizie poddano próbki krwi, w tym pępowinowej, pobrane od kobiet i dzieci oraz wpływ 17 związków PFAS. Wcześniejsze badania wykazały, że związki PFAS są w stanie przenikać przez łożysko i docierają do płodu. Obecna analiza wskazuje na istotną rolę cukrzycy w tym procesie. Okazało się, że cukrzyca w czasie ciąży zwiększała ryzyko przeniknięcia PFAS do płodu o blisko 50 proc. Stopień przenikania uzależniony był od fizycznej i chemicznej struktury PFAS.
Naukowcy podkreślają, że lepsze zrozumienie działania PFAS jest bardzo istotne, gdyż związki te są bardzo rozpowszechnione w środowisku i nie ulegają rozkładowi. Podczas badań Amerykanie współpracowali z naukowcami z Uniwersytetu Paryskiego, Uniwersytetu Południowej Danii, Uniwersytetu Harvarda i służbą zdrowia z Wysp Owczych. (PAP)
