Łączy nas idea realizowania edukacji dopasowanej do potrzeb otoczenia społeczno-gospodarczego. Zależy nam na sprzężeniu z gospodarką, ale także np. administracją lokalną – mówi prof. Teofil Jesionowski, rektor Politechniki Poznańskiej, która przewodzi europejskiemu konsorcjum EUNICE.
Inicjatywa utworzenia uniwersytetu europejskiego z udziałem Politechniki Poznańskiej była dwuetapowa i na początku wcale nie było oczywiste, że to my będziemy liderem tego projektu, mimo, że zainicjowaliśmy te działania. Pierwszy etap polegał na budowaniu konsorcjum uczelni technicznych.
Przy doborze uczelni partnerskich kierowaliśmy się ich potencjałem i oddziaływaniem na środowisko społeczno-gospodarcze. Na początku wybieraliśmy uczelnie nam bliskie, techniczne, z którymi współpracowaliśmy wcześniej, zwykle o bardzo dobrych notowaniach, np. w międzynarodowych rankingach. Potem te pierwsze „umówione” uczelnie podpowiadały z kim jeszcze warto współpracować, jak się okazało nie tylko z grona „politechnik”. Obecnie mamy układ synergii, w tym sensie, że są w naszym sojuszu zarówno uczelnie techniczne, jak i klasyczne uniwersytety.
Te pierwsze to – oprócz Politechniki Poznańskiej – Brandenburski Uniwersytet Technologiczny (BTU) z Niemiec i Université Polytechnique Hauts-de-France z Francji (UPHF), a klasyczne uniwersytety to sycylijski Uniwersytet Katanii – najstarszy (założony w XV wieku) i największy w naszej grupie z 45 tysiącami studentów, Uniwersytet w Mons w Belgii, Uniwersytet Kantabrii w Hiszpanii i University of Vaasa w Finlandii.
W gronie siedmiu uczelni uzyskaliśmy trzyletni grant w wysokości 6,25 mln euro na utworzenie i działanie uniwersytetu europejskiego. Po dwóch latach do konsorcjum dołączyły kolejne trzy „nowe” uczelnie: Uniwersytet w Karlstad ze Szwecji, Uniwersytet Peloponezu z Grecji i Politechnika w Viseu w Portugalii. Najbardziej optymalne ze względu na finanse jest stowarzyszenie dziewięciu ośrodków, ale dziesięć daje nam siłę i większą perspektywę rozwoju.
Edukacja dopasowana do potrzeb
Nasz uniwersytet europejski nosi nazwę EUNICE, czyli European University for Customised Education, bo właśnie idea realizowania edukacji dopasowanej do potrzeb otoczenia społeczno-gospodarczego jest naszym celem i nas łączy. Zależy nam na sprzężeniu z gospodarką, ale także otoczeniem społecznym, czyli np. administracją lokalną. W przypadku Politechniki Poznańskiej chodzi o zakład Volkswagen Poznań, czy też Solaris Bus & Couch. Realizowaliśmy z tymi firmami wielomilionowe projekty, prowadzimy studia dualne oraz inne wspólne działania. We Włoszech jest to firma STMicroelectronics producent układów scalonych, a we Francji Alstom, Bombardier, czyli firmy o specyfice transportowej – przemysł tramwajów i kolejnictwa.
Decyzja o przyjęciu roli lidera tego projektu była podyktowana chęcią osiągnięcia spektakularnego sukcesu. Podjęliśmy wyzwanie budowy uniwersytetu europejskiego, a ten pomysł został wsparty przez naszych przyjaciół z Francji i Belgii. Wybrali nas na lidera sojuszu, zaś mnie powierzono funkcję szefa tego projektu. Odbyło się to podczas spotkania wszystkich partnerów zorganizowanego przez naszą uczelnię w grudniu 2019.
Dzisiaj rolę szefa tego konsorcjum sprawuje prorektor ds. współpracy międzynarodowej, dr hab. inż. Paweł Śniatała, prof. PP. To duże wyzwanie i wymaga ogromnego zaangażowania.
Jak w praktyce funkcjonuje taki uniwersytet?
To nie jest tak, że cała uczelnia aktywnie nim żyje, chociaż inicjatywa zdobywa coraz szerszą akceptację. Uważamy, że to inicjatywa strategiczna i przyszłościowa. Przekonujemy do niej pracowników, co nie jest łatwe, bo komunikacja w uczelni stanowi istotne wyzwanie. Projekt jednak angażuje liczną grupę najaktywniejszych badaczy i wykładowców, bo przecież to dydaktyka jest jego istotą, ale także studentów i doktorantów. Otrzymaliśmy także grant badawczy – Research REUNICE – w ramach programu Horyzont 2020 SWAFS (Science with and for Society).
Środki bezpośrednie (bez tzw. wkładu własnego) otrzymane na rozwój uniwersytetu europejskiego nie są duże, bo ok. 5 milionów euro przeznaczonych na rozwój edukacji na 3 lata na 7 koalicjantów (EUNICE), a dodatkowo 2 mln euro na 3 lata na badania w zakresie cyberbezpieczeństwa i sztucznej inteligencji (REUNICE). Pośrednio z inicjatywą EUNICE związane są granty NAWA, których jesteśmy beneficjentami: Spinaker, Partnerstwa Strategiczne, STER. Niemniej to nie finanse są kluczowe, a wzrost budowy potencjału edukacyjnego i badawczego. Uniwersytet europejski to reputacja, wzrost konkurencyjności, nowe możliwości rozwoju dydaktyki i innowacyjnych prac badawczych.
Nowatorskie formy kształcenia
W uczelniach EUNICE kształci się 150 tysięcy studentów. Dzięki tej współpracy znacząco zwiększyliśmy ich mobilność. Przeprowadziliśmy wiele kursów dotyczących sztucznej inteligencji, cyberbezpieczeństwa, zrównoważonego rozwoju i zielonych technologii. Studenci mogą dowolnie wybierać moduły i przedmioty w różnych uniwersytetach. Jeżdżą na krótkie dwu-trzytygodniowe pobyty na konkretne zajęcia. Pandemia zmobilizowała nas do budowy platformy do hybrydowej edukacji. Stworzyliśmy podwaliny do innowacyjnych form kształcenia w ramach podwójnych dyplomów magisterskich i doktorskich. Obecnie kilkoro doktorantów przygotowuje prace w tym systemie. Złożyliśmy aplikację o dofinansowanie projektu „Double PhD diploma” w programie The Marie Skłodowska-Curie Actions (Horyzont Europa).
Uruchomiamy międzynarodową platformę wyboru praktyk i staży z udziałem ponad 200 firm ze wszystkich krajów partnerskich naszego konsorcjum. Organizujemy lokalne konkursy dla studentów na start-upy – EUNICE Start Cup – w każdej uczelni z finałem zwycięskich projektów i zespołów w sycylijskiej Katanii. Zorganizowaliśmy też wiele wydarzeń sportowych i kulturalnych.
W połowie realizacji projektu pozytywnie przeszliśmy ocenę wyników dotychczasowej pracy. W końcu stycznia złożyliśmy, sygnowany przez dziesięciu partnerów oraz fundację AISBL, wniosek w konkursie na uniwersytet europejski o nazwie EUNICE4U.
Notował Piotr Kieraciński
Status Uniwersytetu Europejskiego mają już 22 polskie uczelnie. W 2019 r. uzyskały go: Uniwersytet Jagielloński (UNA Europa), Uniwersytet Warszawski (4EU+), Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu (EPICUR), Uniwersytet Opolski (FORTHEM), Uniwersytet Gdański (SEA EU 2.0) i Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu (YUFE). Oprócz nich do wyłonionych w pierwszym konkursie konsorcjów dołączyły później: Uniwersytet Wrocławski (Arqus), Szkoła Główna Handlowa (CIVICA), Politechnika Łódzka (ECIU) i Politechnika Wrocławska (Unite!).
Z kolei w 2020 r. Uniwersytetami Europejskimi zostały: Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica (UNIVERSEH), Politechnika Śląska (EURECA-PRO), Uniwersytet Śląski (T4E), Politechnika Warszawska (ENHANCE) i Politechnika Poznańska (EUNICE), która jako jedyna z Polski jest liderem swojemu konsorcjum. Później dołączyły do nich: Uniwersytet Łódzki (UNIC), Politechnika Gdańska (również ENHANCE), a ostatnio Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie (ATHENA).
W ub.r. dołączyły: Politechnika Koszalińska (EU4DUAL), Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego (UNIgreen) i Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu (EU-GREEN). Partnerem stowarzyszonym sojuszu European Reform University Alliance został Uniwersytet SWPS – to pierwsza prywatna polska uczelnia o statusie Uniwersytetu Europejskiego. Jej oficjalne przystąpienie do sieci ma nastąpić w pierwszej połowie tego roku.
Forum Akademickie