Wprowadzanie modelowych i nowatorskich rozwiązań, dotyczących racjonalnego gospodarowania i zarządzania wodą, ma niezwykle istotne znaczenie dla zapewnienia bezpieczeństwa ekologicznego, zdrowia mieszkańców oraz zrównoważonego rozwoju. Bez interdyscyplinarnego podejścia integrującego wiedzę naukową z inżynierską oraz z działaniami w wielu innych dziedzinach m.in. planowania przestrzennego i urbanistyki, znacznie trudniej będzie to osiągnąć, oceniali uczestnicy ogólnopolskiej konferencji FESTIWAL WODY, przygotowanej pod merytorycznym patronatem Polskiej Akademii Nauk. Organizatorem konferencji była Redakcja Liderów Innowacyjności oraz Agencja CITY.
– Zagadnienia poruszane na tej konferencji bardzo dobrze wpisują się w misję i działania Polskiej Akademii Nauk, która doradza i pomaga w kompleksowym rozwiązywaniu wielu problemów związanych z gospodarką wodną – podkreślał prof. dr hab. Paweł Rowiński, wiceprezes PAN, podczas wprowadzenia do dyskusji uczonych z praktykami. – Woda jest najważniejszym wyzwaniem współczesnego świata. W 2050 r. ok. 7 mld ludzi w 60 krajach może doświadczyć jej deficytu. W Polsce też mamy niewielkie zasoby wodne, które są trzykrotnie mniejsze niż w większości pozostałych państwach europejskich. Niedobory wody w okresach suszy, niszczące skutki podtopień i powodzi, niezadawalająca jakość ekosystemów wodnych, to są poważne problemy, których rozwiązanie wymaga zintegrowanych działań uwzględniających procesy biologiczne, hydrologiczne, społeczne i gospodarcze. PAN deklaruje pełną gotowość do współpracy, aby przeciwdziałać pojawiającym się zagrożeniom w tym zakresie.
Bez wody nie ma życia
Woda jest najważniejszym surowcem naturalnym, której brak prowadzi do pustynnienia i zaniku życia biologicznego w środowisku przyrodniczym. Zarówno deficyty jak i nadwyżki wody są zjawiskiem naturalnym i powtarzają się cyklicznie w naszej strefie klimatycznej i szerokości geograficznej, dlatego tak ważne jest zrównoważone gospodarowanie tymi zasobami. 
– Pod ziemią znajdują się bogate zbiorniki wody, doskonałej jakości, z której korzystamy na co dzień, ale musimy chronić je przed degradacją i zanieczyszczeniem – apelowała do uczestników konferencji dr Małgorzata Woźnicka, kierownik programu „Hydrogeologia i Środowisko” z Państwowego Instytutu Geologicznego, który jest jednocześnie Państwowym Instytutem Badawczym. – Ta ochrona zasobów jest bardzo istotna, ponieważ ponad 70 proc. wody podawanej do sieci pochodzi z ujęć podziemnych, a jedynie 30 proc. z ujęć powierzchniowych. Prowadzony przez nas całodobowy, automatyczny monitoring dostarcza nam informacji na temat stanu wód podziemnych i pozwala na systematyczne badanie tego bilansu ilościowego i jakościowego. Woda jest surowcem odnawialnym, dlatego jeśli w pewnych okresach jej brakuje, to z czasem znów jej przybywa. Bez wątpienia jednak do tych zasobów musimy podchodzić z należytą troską i właśnie to należy do najważniejszych obowiązków państwowej służby hydrogeologicznej.
Systemy hybrydowe przynoszą bardzo dobre efekty
Dyrektywa wodna nałożyła na Polskę obowiązek utrzymania dobrego stanu wszystkich rodzajów wód nie tylko głębinowych. W osiągnięciu tego celu pomagają nowoczesne rozwiązania i technologie. O skuteczności zastosowania ekohydrologicznego systemu hybrydowego do retencjonowania i oczyszczania wód deszczowych odprowadzanych z obszarów utwardzonych miasta oraz do redukcji fali powodziowej, zapewnił uczestników konferencji dr inż. Tomasz Jurczak z Katedry Ekologii Stosowanej Uniwersytetu Łódzkiego – Ten model doskonale nadaje się do wprowadzania na terenach miejskich jako błękitno-zielona infrastruktura, pozwalająca na adaptację do zmian klimatycznych. Jeśli będziemy wodę we właściwy sposób retencjonować to wysoki poziom wód podziemnych będzie z pewnością zachowany. To jednocześnie poprawi bilans tego co występuje na powierzchni, czyli zwiększy się bioróżnorodność flory i fauny oraz zapewni miastom klimat poprawiający jakość życia i zdrowia mieszkańców.
Wspólne działania są źródłem sukcesów
Każda z ponad 20 prezentacji przedstawionych w wystąpieniach i dyskusjach panelowych podczas konferencji FESTIWALU WODY wnosiła wiele niezwykle ciekawych propozycji związanych z racjonalnym zarządzaniem zasobami wodnymi oraz wykorzystaniem nowoczesnych technologii w oszczędnym gospodarowaniu i ograniczaniu strat wody w ekosystemach.
Zalety uniwersalnej i opatentowanej metody wyznaczania lokalizacji punktów monitoringu sieci wodociągowej, opracowanej przez zespoły naukowo-badacze Politechniki Lubelskiej i Politechniki Warszawskiej we współpracy praktykami z Miejskiego Przedsiębiorstwa Wodociągów i Kanalizacji „Wodociągi Puławskie” przedstawił prof. dr hab. inż. Dariusz Kowalski z Wydziału Inżynierii Środowiska Politechniki Lubelskiej. – Jej opracowanie wymagało kilkuletnich i skomplikowanych prac badawczych, które doprowadziły do powstania dużo prostszej w obsłudze i mniej pracochłonnej metody lokalizowania punktów monitoringu sieci od dostępnych dotychczas na rynku. Spójny i zintegrowany systemu do zarządzania infrastrukturą techniczną w przedsiębiorstwie, skutkuje znaczącym ograniczeniem strat wody na przepływie w sieciach. Z tego modelu mogą korzystać teraz również inne przedsiębiorstwa. 
Cenne doświadczenia praktyków
Doświadczeniami z wprowadzonego przed kilkoma laty i stale modyfikowanego systemu najnowszej generacji do zarządzania infrastrukturą i sterowaniem procesami technologicznymi, podzielił się również mgr inż. Mieczysław Kostyra, prezes Otwockiego Przedsiębiorstwa Wodociągów i Kanalizacji. – Zaczęliśmy od opomiarowania i zdalnego odczytu liczników za dostawę wody. To przyniosło bardzo dobre efekty w firmie.W tej chwili mamy już 100 proc. liczników ze zdalnym odczytem. To była pierwsza rzecz od której zaczęliśmy budowanie zintegrowanego systemu. Kolejną było wprowadzenie mapy GIS, a następną wdrożenie modelu hydraulicznego. Wyznaczyliśmy też 16 stref opomiarowania sieci wodociągowej zabiegając o środki unijne na ten cel. Ze względów politycznych nie udało nam się tych pieniędzy uzyskać. Tam gdzie polityka wtrąca się do biznesu, pojawiają się niestety poważne problemy. Jeśli naprawdę chcemy prowadzić zrównoważoną i racjonalną gospodarkę wodną politycy powinni trzymać się z daleka od dobrze funkcjonujących przedsiębiorstw.
Pomimo ingerencji politycznej w działania firmy, OPWiK należy do najlepszych przedsiębiorstw branżowych w kraju. Prezes Mieczysław Kostyra za swoje działania był wielokrotnie nagradzany. W tym roku otrzymał m.in. tytuł „Managera Roku”, nagrodę za „Najlepszą inwestycję roku”, a teraz „Patenty Liderów Innowacyjności” w konkursie, który był integralną częścią ogólnopolskiej konferencji FESTIWAL WODY, nad którą patronat objęła m.in. Komisja Europejska oraz Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.
– Mam nadzieję, że najlepsze projekty będą wreszcie doceniane przez decydentów bez względu na preferencje polityczne – kontynuował prezes OPWiK. – Nigdy nie należałem do żadnej opcji, dlatego apeluje o rozwagę. Woda nie zna granic, ani barw politycznych. Zapewnia nam życie i to jest priorytet. Nasza firma podejmuje wiele inicjatyw, aby ja należycie chronić.
OPWiK wdrożyło nie tylko 6 standardów ISO w swojej firmie, ale jest także prekursorem wprowadzenia marki DomoVita w Otwocku, wspólnie z wiceprezydentem miasta.
– Stworzenie marki DomoVita, zachęcającej do picia wody prosto z kranu, to efekt naszej wielomiesięcznej współpracy z OPWiK, poprzedzającej wprowadzenie tego brandu w Otwocku – informował uczestników konferencji Jacek Sadowski, prezes krakowskiej firmy DEMO Effective Launching. – Miliardy złotych wydano w Polsce na inwestycje związane z poprawą jakości wody dostarczanej użytkownikom. W wielu miastach ujmowana jest ze źródeł głębinowych i posiada wyśmienite właściwości. Tak jest właśnie w Otwocku. Jej parametry nie ulegają pogorszeniu w czasie przesyłu do odbiorców ponieważ nowoczesne sieci wodociągowe spełniają wysokie standardy. W percepcji Polaków ugruntowana jest jednak opinia, że woda z sieci jest niskiej jakości i nie nadaje się do picia prosto z kranu. OPWiK przełamał ten stereotyp i jako pierwsza firma branżowa w Polsce zmienia nawyki i przyzwyczajenia Polaków. Spółka wprowadziła u siebie DomoVitę. W kilkunastu szkołach dzieci maja zainstalowane źródełka Domovity, po którą w czasie przerw ustawiają się w kolejce. Zachęcam inne przedsiębiorstwa, żeby również to uczyniły. Wiem, że to jest długi marsz, ale wierze, że uda nam się dojść do celu, aby przekonać mieszkańców do picia wody z kranu, której właściwości sa dużo lepsze od wody butelkowanej. 
Woda z saturatora z logo OPWiK wzbudziła duże zainteresowanie uczestników konferencji. Spożywano ja bez żadnych obaw. Pięćdziesięciolitrowy zbiornik z otwocką kranówką został w całości opróżniony. Próbowali ją z zaciekawieniem również zwiedzający i wystawcy Międzynarodowych Targów Branży Komunalnej oraz Building Industry Solutions w PTAK WARSAW EXPO w Nadarzynie, ponieważ konferencja FESTIWAL WODY towarzyszyła temu wydarzeniu.
Jolanta Czudak
Polecamy również publikację na stronie: http://naukaonline.pl/news/item/4860-z-troska-o-wodzie
