Polska pod względem innowacyjności i wydatków na badania i rozwój znajduje się na jednym z ostatnich miejsc w Unii Europejskiej. Tymczasem w dziedzinie zasobów intelektualnych radzimy sobie całkiem dobrze. Jak wykorzystać potencjał naszego kraju i przekuć go w sukces gospodarczy? Fundacja na rzecz Nauki Polskiej wskazuje na kluczową rolę transferu osiągnięć badawczych do gospodarki. FNP uruchamia właśnie projekt PRIME, który pomoże naukowcom w procesie wprowadzania wyników ich badań naukowych na rynek. Projekt jest finansowany z programu Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki (FENG).
Innowacje są, jak czytamy w publikacji Europejskiego Banku Centralnego, podstawowym czynnikiem napędzającym postęp i wzrost gospodarczy, wprowadzającym nowe możliwości, które zwiększają produktywność i konkurencyjność. Jak wynika z opublikowanego przez Komisję Europejską raportu „European Innovation Scoreboard 2023”,Polska pod względem innowacyjności znajduje się na jednym z ostatnich miejsc w Unii Europejskiej, zajmując 25 miejsce na 28 badanych krajów.
Jednocześnie jednak dobrze radzimy sobie w dziedzinie kapitału intelektualnego, obejmującej różne formy praw własności intelektualnej (IPR) generowanych przez proces innowacji, w tym międzynarodowe zgłoszenia patentowe, zastrzeżenia znaków towarowych oraz rejestrację wzorów użytkowych i przemysłowych. W tej dziedzinie zajmujemy 16 miejsce, pokonując kraje takie jak m.in. Francja, Hiszpania, Portugalia, Litwa, Łotwa, Czechy i Irlandia i utrzymując poziom średniej unijnej z 2016 roku, podczas gdy duża część krajów UE zanotowała spadek zarówno liczby zgłoszeń patentowych, jak i praw z rejestracji wzorów użytkowych i przemysłowych.
„Relatywnie wysoka pozycja Polski w dziedzinie aktywów intelektualnych obiektywnie wskazuje na zjawisko, które jako organizacja współpracująca ze środowiskiem naukowym, sami obserwujemy, tj. duży potencjał naszego kraju we wprowadzaniu na rynek produktów i usług opartych o innowacyjne koncepcje i wyniki badań naukowych. Problem polega na tym, że często pomysły wywodzące się z projektów naukowych nie przystają do aktualnych potrzeb rynku i potencjalnych odbiorców” – komentuje dr Marcelina Firkowska, kierowniczka zespołu przedsiębiorczości akademickiej w Fundacji na rzecz Nauki Polskiej.
Współpraca nauki i biznesu – bariery
Gospodarka oparta na wiedzy to warunek innowacyjności i budowania przewagi konkurencyjnej. Katalizatorem innowacji, który napędza tworzenie miejsc pracy jest przedsiębiorczość, w tym przedsiębiorczość akademicka. Jak wynika z badania „Badania zasad współpracy i relacji pomiędzy instytucjami naukowymi i gospodarczymi w programie TEAM-TECH”, przeprowadzonego na zlecenie Fundacji na rzecz Nauki Polskiej, rozwój przedsiębiorczości akademickiej napotyka jednak na szereg barier, m.in. utrudniające komercjalizację wyników badań polityki wyceny własności intelektualnej, problemy kompetencyjne jednostek naukowych w zakresie zarządzania własnością intelektualną czy ograniczone możliwości operacyjne centrów transferu technologii.
Wsparcie transferu badań naukowych do gospodarki – FNP uruchamia projekt PRIME
Fundacja na rzecz Nauki Polskiej od ponad 30 lat zajmuje się wspieraniem nauki, między innymi przez programy nakierowane na wsparcie różnych aspektów komercjalizacji i przedsiębiorczości akademickiej (INNOWATOR, VENTURES, IMPULS, TEAM-TECH).Aktualna oferta programowa FNP, oparta o dotychczasowe doświadczenia, złożona jest z uzupełniających się propozycji programowych wspierających przedstawicieli świata nauki na różnych etapach procesu dążącego do komercjalizacji.
Aby jeszcze poszerzyć swoją ofertę w tym zakresie, FNP uruchamia właśnie PRIME – program wsparcia komercjalizacji nauki. Projekt, skierowany do organizacji badawczych, będzie pomagał naukowcom we wprowadzaniu ich osiągnięć naukowych na rynek.
PRIME będzie oferował wsparcie w tworzeniu zespołów projektowych działających w obszarze komercjalizacji w rozpoznaniu faktycznych potrzeb rynkowych a także w opracowaniu strategii rozwoju produktów odpowiadających na te potrzeby. Uczestnicy projektu będą się uczyć, jak opracować ofertę odpowiadającą na rzeczywiste potrzeby odbiorców oraz jak przygotować najbardziej adekwatną strategię wprowadzenia produktów na rynek, między innymi w formule zakładania i rozwoju spółek spin-off. W zespołach projektowych będą pracować liderzy naukowi (twórcy pomysłu), opiekunowie transferu technologii oraz liderzy biznesowi. Na każdym etapie towarzyszyć im będą mentorzy biznesowi oraz eksperci branżowi, wspierający weryfikację rynkowego dopasowania produktów, poszukiwanie odbiorców i partnerów strategicznych. Kompetencje uczestników projektu zwiększą dopasowane, certyfikowane szkolenia, warsztaty oraz bootcampy i wyjazdy studyjne.
„W projekcie stworzyliśmy zindywidualizowane podejście do komercjalizacji. Nie wierzymy, że da się skutecznie wspierać transfer wyników badań naukowych stosując podejście „one size fits all”, ponieważ każdy pomysł, każda technologia wymaga innego spojrzenia, innej wiedzy innej strategii, innej sieci kontaktów i sposobu komunikowania o niej do potencjalnych odbiorców/inwestorów. Dlatego PRIME to – jedyny w Polsce – program akceleracyjny transferu wiedzy i technologii dla naukowców „szyty na miarę”, oferujący wsparcie indywidualnej ścieżki komercjalizacji innowacyjnych pomysłówpodczas wszystkich etapów trwania tego procesu,„od A do Z” – wyjaśnia dr Marcelina Firkowska. Aby jeszcze bardziej wzmocnić praktyczny charakter programu, FNP zaprosiła do współpracy brytyjską firmę doradczą Oxentia, która wnosi ekspertyzę oxfordzkiego środowiska komercjalizacji nauki oraz bogate praktyczne doświadczenie międzynarodowe w dziedzinie zarządzania zasobami intelektualnymi, transferu wiedzy i technologii, wyceny własności intelektualnej, tworzenia spin-offów i pozyskiwania dalszego finansowania dla firm akademickich.
Eksperci-praktycy z Oxentii odpowiadać będą za mentoring i szkolenia uczestników. „W Oxentii naszą misją jest wprowadzanie nowych pomysłów w życie. Współpracując z tysiącami akademickich przedsiębiorców, założycieli firm i centrów transferu technologii (CTT) na całym świecie, pomagamy im tworzyć udane i znaczące przedsięwzięcia. Choć nasze korzenie sięgają bogatej tradycji transferu technologii w Oksfordzie, obecnie nasza działalność obejmuje ponad 80 krajów. Wyznajemy zasadę, że nie istnieje jedno uniwersalne podejście, co znajduje wyraz w filozofii PRIME. W ramach programu PRIME oferujemy w pełni spersonalizowane podejście, które zapewnia skuteczne wsparcie kadrze akademickiej, przedsiębiorcom i centrom CTT. Naszym celem jest wyposażenie ich w umiejętności, strategie i wiedzę niezbędne do odniesienia sukcesu w dzisiejszym dynamicznym i zglobalizowanym środowisku. Jesteśmy podekscytowani, że możemy współpracować z FNP w celu wspierania innowacji i rozwoju przedsiębiorczości w Polsce, wykorzystując wyjątkowy potencjał badawczy kraju i wzmacniając jego pozycję na arenie międzynarodowej” – mówi Dr Steve Cleverley, Dyrektor Generalny Oxentia Ltd.
PRIME ma szansę zaprocentować skuteczną współpracą uczestników projektu z podmiotami gospodarczymi, a w efekcie – zwiększeniem świadomości rynkowej i opracowaniem obiecujących technologii gotowych do licencjonowania lub sprzedaży, bądź też społecznie zaangażowanych usług realizowanych przez organizacje badawcze. „Liczymy też, że projekt zaowocuje powstaniem przemyślanych spółek typu spin-off, które będą w przyszłości wdrażać opracowane w ramach projektu technologie, przy obniżonym ryzyku biznesowym” – dodaje dr Firkowska. Jednak być może najważniejszym efektem programu będzie zbudowanie w Polsce doskonale wyedukowanych kadr jednostek naukowych, również tych, które nie mogą liczyć na profesjonalne wsparcie centrów transferu technologii. Ten efekt programu będzie procentować latami, przyczyniając się do zwiększenia innowacyjności Polski.
Projekt PRIME jest finansowany z programu Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki (FENG). Fundacja na rzecz Nauki Polskiej jest beneficjentem projektu grantowego.
Szczegóły dotyczące pierwszego naboru do projektu zostaną ogłoszone na początku grudnia.
***
Dr Marcelina Firkowska – kierowniczka zespołu przedsiębiorczości akademickiej w Fundacji na rzecz Nauki Polskiej (FNP)/ kierowniczka projektu PRIME w Fundacji na rzecz Nauki Polskiej (FNP). Jest ekspertką w zakresie komercjalizacji wyników badań naukowych.
Specjalizuje się w tematyce zarządzania i ochrony własności intelektualnej (IP), wyceny IP, umów licencyjnych, tworzenia spółek typu spin-off i regulacji współpracy z przedsiębiorcami. Jest absolwentką prestiżowego programu „International Visitor Leadership Program” (IVLP) Departamentu Stanu USA. Posiada stopień doktora w dziedzinie neurobiologii oraz doświadczenie jako aktywna badaczka.
***
Dr Steve Cleverley jest dyrektorem generalnym Oxentia Ltd, dyrektorem zarządzającym Oxentia Europe SL oraz członkiem zarządu Oxentia Foundation. Od momentu przeprowadzenia wykupu menedżerskiego Oxentii w 2017 roku, Steve kierował ekspansją firmy w ponad 70 krajach, przekształcając organizację w globalnego lidera doradztwa w zakresie innowacji dla sektora szkolnictwa wyższego, korporacji oraz administracji publicznej. Dysponuje ponad 28-letnim doświadczeniem w sprzedaży, marketingu i strategicznym wdrażaniu innowacji. Był liderem znaczących projektów, takich jak tworzenie nowych uniwersytetów w Omanie i Wietnamie, realizacja międzynarodowych programów akceleracji technologicznej oraz wdrażanie inicjatyw z zakresu innowacji w korporacjach. Steve posiada licencjat z biochemii na Uniwersytecie Oksfordzkim, doktorat z immunologii na UCL oraz tytuł MBA w Henley Business School.
Agencja Pełka i Partnerzy
