Laureatem VIII edycji konkursu o nagrodę im. prof. Tadeusza Kotarbińskiego za najlepszą pracę z zakresu nauk humanistycznych w Polsce został Maciej Świerkocki, autor książki „Łódź Ulissesa”. Otrzymał 50 tys. zł na dalsze badania naukowe. Do VIII edycji nagrody zgłoszono ponad 60 książek.
Organizatorem konkursu jest Uniwersytet Łódzki. Inicjatywa ma na celu promocję badań, publikacji humanistycznych i samej humanistyki. To jedyne tego typu wyróżnienie przyznawane naukowcom przez instytucję naukową. Uroczysta gala wręczenia nagrody odbyła się ponownie, po przerwie spowodowanej pandemią koronawirusa, w Filharmonii Łódzkiej w niedzielę 29 stycznia.
Za najlepszą książkę humanistyczną w Polsce wydaną w 2021 roku kapituła uznała „Łódź Ulissesa”, zgłoszoną do konkursu przez Zakład Literatury i Kultury Brytyjskiej na Wydziale Filologicznym Uniwersytetu Łódzkiego. Autor publikacji – Maciej Świerkocki – otrzymał 50 tys. zł na dalsze badania naukowe.
To książka-dziennik tłumacza, dziennik przyjaciel rejestrujący żmudny, długoletni trudny proces tłumaczenia jednego z najtrudniejszych, jak się mówi, jednego z najbardziej nieczytanych arcydzieł – myślę, że ta sytuacja się zmieni – rejestrujący zmagania tłumacza zarówno z materiałem językowym, jak i z kontekstami. Rejestrujący jego znakomite pomysły na rozszyfrowanie aluzji, wyjaśnienie szczegółów szyfrowanych, biograficznych elementów. Ta książka jest wydarzeniem w humanistyce polskiej, ale jest też i będzie wydarzeniem w humanistyce europejskiej i szerzej światowej. „Łodzią Ulissesa” przepłyniemy przez arcydzieło Joyce’a, a sterujący nią Maciej Świerkocki przekona nas, że żyjemy w świecie przekładów, w czasach przekładu, tzn. w czasach szukania porozumienia, w czasach dialogu. A dialog, tak nam dzisiaj potrzebny, sztuka i nauka dialogu, jest pierwszą umiejętnością i powinnością humanisty – uzasadniała wybór prof. Anna Legeżyńska, członkini Kapituły Konkursu.
Maciej Świerkocki ukończył filologię angielską i filozofię na Uniwersytecie Łódzkim. Od 1987 roku był asystentem w Zakładzie Teorii Literatury Instytutu Teorii Literatury, Teatru i Filmu na tej uczelni. Doktorat obronił w roku 1995. W październiku 2011 roku zrezygnował ze stałej pracy akademickiej i utrzymuje się wyłącznie z pisania.
Chciałem zadedykować tę pracę prof. Grzegorzowi Gaździe, mojemu wieloletniemu szefowi na kierunku kulturoznawstwo, w dawnym Instytucie Teorii Literatury, który bardzo na tę książkę czekał, podobnie, jak na ten przekład „Ulissesa”, niestety zmarł kilka miesięcy przed ukazaniem się tych książek, więc dziękuję, Grzegorz, byłeś dobrym szefem i dobrym przyjacielem. (…) Po 25 latach pracy na uniwersytecie zdecydowałem się żeglować samodzielnie, między innymi po to, żeby napisać te książki. Ta dedykacja dla prof. Gazdy jest także moją rehabilitacją, taką namiastką pracy habilitacyjnej, której nie zdążyłem, nie zdołałem u niego napisać, i niech ta książka będzie taką formą habilitacyjnej przeprawy – powiedział laureat.
Do VIII edycji nagrody zgłoszono ponad 60 książek
Oprócz zwycięskiej do finału zakwalifikowano: „Każdy pyta co z nami będzie”. Mieszkańcy getta warszawskiego wobec wiadomości o wojnie i Zagładzie” dr Marii Ferenc; „Stanisław Lem. Wypędzony z wysokiego zamku. Biografia” dr hab. Agnieszki Gajewskiej; „Pierre Jacquelot, L’Art. De vivre longuement sous le nom de Medee” dr hab. Magdaleny Koźluk; „Cień Boga w ogrodzie filozofa. Parc de La Villette w Paryżu w kontekście filozofii chory” dr. hab. Cezarego Wąsa;
Nagroda im. prof. Tadeusza Kotarbińskiego jest wyróżnieniem o charakterze ogólnopolskim. Konkurs umożliwia zaprezentowanie szerokiej publiczności wartości i różnorodności prac humanistycznych powstających w naszym kraju. W sumie, w ośmiu edycjach, ocenie kapituły poddano blisko 500 książek ze 130 instytucji naukowych. Wśród dotychczasowych laureatów są: prof. Jan Strelau, dr hab. Ewa Kołodziejczyk, dr hab. Dorota Sajewska, prof. Andrzej Friszke, prof. Grzegorz Ziółkowski, prof. Jerzy Zajadło, dr hab. Zbigniew Szmyt.
Patronem nagrody jest prof. Tadeusz Kotarbiński, wybitny filozof, logik i etyk. Był przedstawicielem lwowsko-warszawskiej szkoły filozoficznej, po II wojnie światowej przeniósł się do Łodzi, gdzie został jednym z założycieli Uniwersytetu Łódzkiego i jego pierwszym rektorem. Jednym z najbardziej znanych dzieł prof. Kotarbińskiego jest „Traktat o dobrej robocie” poświęcony prakseologii, czyli teorii sprawnego działania. Patronat medialny nad wydarzeniem sprawuje „Forum Akademickie”.
Uniwersytet Łódzki
