Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy z rynkowej części pakietu mieszkaniowego, przygotowany przez Ministerstwo Rozwoju, Pracy i Technologii. Inwestorzy będą mogli otrzymać grunt od gminy lub z Krajowego Zasobu Nieruchomości w zamian za wybudowanie na nim mieszkań na wynajem bądź lokali dla mieszkańców gminy. Rozwiązanie to będzie bazować na współpracy między samorządami a inwestorami.
– Rynkowa część pakietu mieszkaniowego, którego elementem jest przyjęty dziś projekt ustawy, zawiera proinwestycyjne rozwiązania mieszkaniowe. Nasz projekt jest odpowiedzią na wyzwanie dla inwestorów, czyli dostęp do gruntów pod budowę osiedli mieszkaniowych. Chcemy uwolnić tereny, które są w posiadaniu gmin. Oczywiście z korzyścią dla nich i ich mieszkańców. W zamian za udostępnienie gruntu inwestorowi, gmina otrzyma określoną liczbę lokali. Będzie je mogła przeznaczyć na zaspokojenie lokalnych potrzeb mieszkaniowych lub społecznych – mówi wicepremier, minister rozwoju, pracy i technologii Jarosław Gowin.
– W proponowanych przez nas rozwiązaniach, dajemy narzędzia samorządom, aby budowały więcej mieszkań w przystępnej cenie dla swoich mieszkańców. Jednym z nich jest lokal za grunt. Dzięki temu instrumentowi wsparcia będzie można wykorzystać potencjał nie tylko gmin, ale także Krajowego Zasobu Nieruchomości. To z kolei przyczyni się do poprawy jakości życia społeczności lokalnych – dodaje wiceminister minister rozwoju, pracy i technologii Anna Kornecka.
Lokal za grunt
Gminy dysponują pokaźnym potencjałem w postaci zasobu gruntów przeznaczonych pod budownictwo mieszkaniowe. Według danych GUS w 2019 r. w zasobie gmin znajdowało się prawie 30 tys. ha gruntów pod budownictwo mieszkaniowe, z czego ok. 45 proc. powierzchni była uzbrojona. W przypadku budownictwa rynkowego jednym z najważniejszych czynników ograniczających dalszy wzrost podaży rynkowej jest dostępność gruntów budowlanych. MRPiT proponuje model wymiany korzyści między gminą a inwestorem – z zachowaniem zasady konkurencyjności.
Gminy mogą przeznaczać swoje nieruchomości na cele inwestycyjne już obecnie, na podstawie ogólnych zasad gospodarowania gruntami gminnymi. W praktyce jednak możliwości te nie są w pełni wykorzystywane. Projektowana ustawa ma zachęcić samorządy lokalne do szerszego wykorzystywania instrumentów wsparcia budownictwa mieszkaniowego, z wykorzystaniem zasobu nieruchomości gminnych . Na konieczność opracowania takiej regulacji zwracają uwagę zarówno samorządy, jak i potencjalni inwestorzy.
Grant na infrastrukturę
Rząd proponuje dodatkowe zachęty dla gmin do angażowania się w działania dla realizacji polityki mieszkaniowej państwa. To preferencje w ubieganiu się o wsparcie ze środków z Funduszu Dróg Samorządowych oraz Funduszu rozwoju przewozów autobusowych o charakterze użyteczności publicznej przy łączeniu działalności promieszkaniowej z innymi formami działania na rzecz lokalnej wspólnoty. Takie zachęty będą pozytywnie wpływać nie tylko na działalność inwestycyjną w przestrzeni mieszkaniowej, ale również w przestrzeni towarzyszącej rozwojowi mieszkalnictwa.
Gmina, która zaangażuje się w prowadzenie polityki mieszkaniowej poprzez: tworzenie mieszkań komunalnych; tworzenie mieszkań w formule TBS; współpracę z inwestorami na zasadach lokal za grunt; inwestycję mieszkaniową, z którą związane są dopłaty do czynszów MnS; współpracę z kooperatywami mieszkaniowymi, będzie mogła uzyskać grant na infrastrukturę (droga, żłobek, przedszkole itd.) w wysokości 10 proc. tego przedsięwzięcia infrastrukturalnego, przy czym nie wyższy niż wkład w tej gminy (pieniężny albo równowartość wnoszonego gruntu) w inwestycję mieszkaniową.
Przykład
Gmina decyduje się skorzystać z rozwiązania lokal za grunt. Wystawia w tym trybie na sprzedaż działkę o wartości 1 mln zł. Jeśli dojdzie do podpisania umowy będzie mogła uzyskać grant do tej wysokości na pokrycie 10 proc. kosztów inwestycji.
Grant na infrastrukturę będzie można łączyć z innymi środkami, np. pochodzącymi z Funduszu Dróg Samorządowych. Intencja jest taka, żeby z jednej strony gmina, która zaangażuje się w prowadzenie polityki mieszkaniowej, była wyżej punktowana przy ubieganiu się o już dostępne środki z programów rządowych i unijnych, a z drugiej dostawała dodatkowy grant z Funduszu Dopłat.
