W utożsamianym głównie z naukami humanistyczno-przyrodniczymi Uniwersytecie Stefana Kardynała Wyszyńskiego powstaje Centrum Cyfrowej Nauki i Technologii (CCNiT). Inwestycja realizowana jest na terenie należącego do uczelni kampusu w Dziekanowie Leśnym pod Warszawą. Łagodna zima sprzyja budowie wielofunkcyjnego kompleksu o powierzchni ponad 5,5 tys.m2. Dwa budynki pomieszczą kilkadziesiąt laboratoriów, wyposażonych w sprzęt i aparaturę odpowiadającą, najwyższym światowym standardom.
O działalności badawczo-rozwojowej ośrodka, rozmawiamy z prof. dr hab. Markiem Niezgódką, dyrektorem Centrum Cyfrowej Nauki i Technologii.
– Budowa centrum to efekt strategii rozwoju UKSW?
– Każda inicjatywa podejmowana przez władze uczelni wynika z określonych potrzeb współczesnego świata, w tym społecznych i gospodarczych. Nauka nie może być oderwana od rzeczywistości i działać w próżni. Obszary działań, które mamy w naszym programie, wpisują się nie tylko w kierunki strategicznego rozwoju gospodarki, ale również w kierunki o znaczeniu strategicznym dla państwa. Decyzje władz uczelni i środowiska akademickiego były zatem konsekwencją, wynikającą w naturalny sposób z potrzeby czasu. Weszliśmy obecnie w erę gospodarki cyfrowej, której wszystkie formy i przejawy bazują na zasobach danych. Taka jest przyszłość i to stanowi wyzwanie dla nauki. Stąd na UKSW powstała inicjatywa utworzenia Centrum Cyfrowej Nauki i Technologii, dedykowanego gospodarce cyfrowej.
– Na jakich dzidzinach będą koncentrowały się badania?
Zamierzamy tu rozwijać i prowadzić takie badania, których efekty będą wdrażane w różnych dziedzinach. Z jednej strony jest to cały sektor związany z gospodarką środowiskową, energetyczną, czystymi technologiami i monitoringiem, ale także z gospodarką surowcową i zasobami naturalnymi. Będziemy też koncentrować się na rozwiązaniach dotyczących zastosowań medycznych. W tle tych wszystkich działań istnieje wspólny mianownik, dotyczący gospodarowania danymi. Umiejętne wykorzystywanie danych, w powszechnym przekonaniu ekspertów światowych, pozwala bardzo spektakularnie zwielokrotnić efekty, w tym przede wszystkim wyniki ekonomiczne.
– Badania prowadzone będą wspólnie z partnerami CCNiT?
– Takie są nasze założenia. W ramach podpisanych w ubiegłym roku porozumień z czterema największymi spółkami Skarbu Państwa stworzyliśmy konsorcjum naukowo – badawcze i wspólnie podejmujemy zadania z zakresu m.in. digitalizacji, rozwoju mikroźródeł czy zarządzania sieciami energetycznymi. Naszymi partnerami biznesowymi oprócz KGHM Polska Miedź, Polskiej Grupy Energetycznej (PGE) i Polskiej Agencji Żeglugi Powietrznej są też inne firmy zaangażowane w transformację cyfrową. Przy centrum powstaje klaster technologii cyfrowej do którego przystąpiło już około 60 różnych podmiotów gospodarczych. Planujemy realizację wspólnych projektów, po to żeby tworzyć nowe rozwiązania technologiczne i uzyskać efekty innowacyjne, które mogą być punktem wyjścia do kolejnych nakładających się na to przedsięwzięć. To jest jedno z naszych zobowiązań w ramach środków, które zostały nam przyznane na budowę Centrum Cyfrowej Nauki i Technologii.
– Jaki jest koszt realizowanej w Dziekanowie Leśnym inwestycji?
– Budżet inwestycji wynosi ok. 80 mln zł. Środki pochodzą z Fundusz Spójności w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Kontraktu Terytorialnego. Nasi strategiczni partnerzy wnieśli solidarnie ponad 8 mln zł na częściowe wyposażenie w najnowszą infrastrukturę. W dwóch budowanych w Dziekanowie Leśnym obiektach powstanie kilkadziesiąt laboratoriów, specjalizujących się w różnych badaniach. W centrum będziemy mieli wyposażenie zarówno do prowadzenia prac eksperymentalnych jak i pomiarowych. Zainstalujemy tam zaawansowane narzędzia do prowadzenia całego cyklu roboczego gospodarki danymi, a więc infrastrukturę sieciową jak i archiwizacyjną oraz zaawansowaną infrastrukturę komputerową. Stworzymy w centrum cyfrową bazę danych dla wielu dziedzin, którą będziemy systematycznie rozbudowywać.
– Uczelnia zamawia u producentów specjalistyczną aparaturę dla tego centrum?
– Przy zamawianiu aparatury i sprzętu o wyjątkowo zaawansowanych technologiach, obowiązują nas zasady zamówień publicznych i prowadzenia przetargów. Dlatego musimy być niezwykle precyzyjni i odpowiedzialni jeśli chodzi o dokonywanie wyborów, bo środki unijne nakładają na nas cały szereg formalnych i proceduralnych zobowiązań.
– Panie profesorze, ile zespołów badawczych będzie pracowało w CCNiT?
– Na razie trudno powiedzieć, dlatego że to będzie uzależnione od kolejnych przedsięwzięć. W momencie kiedy centrum ruszy zaczniemy od kilkudziesięcioosobowego zespołu. Nie potrafię jeszcze odpowiedzialnie zadeklarować na czym poprzestaniemy, bo ja zakładam, że realizacja tej inwestycji to jest zaledwie początek. Ten kierunek w moim przekonaniu jest na tyle perspektywiczny, że na bazie tego co uruchomimy spodziewamy się dokładać kolejne komponenty. Korzystając z tego, że teren, którym dysponujemy w Dziekanowie Leśnym, umożliwia nam takie działania, dlatego będziemy się stale rozbudowywać. Powiększymy dodatkowo przestrzeń laboratoryjną i infrastrukturalną kiedy zajdzie taka potrzeba.
– Jak długo potrwa budowa centrum?
– Termin zakończenia inwestycji planowany jest na czerwiec 2021 roku. Prace przy budowie centrum rozpoczęły się w połowie grudnia 2019 r. Korzystając z łagodnej zimy generalny wykonawca przystąpił prowadzenia do robót budowlanych. Firma Tasbud jest znakomicie zorganizowana i wszystko sprawnie realizuje. Na wylanych fundamentach wznoszone są już pierwsze konstrukcje. Przy takim tempie prac budowlanych termin zakończenia inwestycji może być nawet skrócony. Wszyscy na to czekamy niecierpliwie, aby jak najszybciej przystąpić do badań, dedykowanych cyfrowej gospodarce.
– UKSW utożsamiany był do tej pory z naukami humanistyczno-przyrodniczymi. Czy ta inicjatywa wpłynie dodatkowo na zmianę wizerunku uczelni?
– To będzie na pewno skok wizerunkowy dla UKSW. Nasze przedsięwzięcie zajmuje szczególne miejsce wśród innych programów, które są dzisiaj realizowane na innych uczelniach. Zakładam, że już wkrótce nasz uniwersytet zacznie się powszechnie kojarzyć z innowacjami w zakresie gospodarki cyfrowej, rozwoju technologii cyfrowych, ale również w zakresie badań naukowych na rzecz całokształtu zagadnień cyfrowych i nauki cyfrowej. Taka kategoria, jeszcze nie istnieje w dzisiejszym systemie analogowej nauki To są działania transdyscyplinarne, które przekraczają granice, nie tylko łącząc poszczególne dyscypliny, ale tworząc pomosty między wieloma dziedzinami nauki. To jest przyszłościowy kierunek, który nieuchronnie doprowadzi do nowego postrzegania nauki i edukacji. Wynika to w transformacji cyfrowej i największej w historii cywilizacyjnej rewolucji cyfrowej, dlatego UKSW stara się być jednym z pionierów aktywnie uczestniczących w tych zmianach. Konsekwentnie do tego dążymy od kilku lat i skutecznie realizujemy strategiczne dla uczelni i gospodarki przedsięwzięcia.
Dziękuję za rozmowę
Z prof. Markiem Niezgódką rozmawiała Jolanta Czudak
