Krajowi Producenci Leków przestrzegają, aby nie robić zapasów farmaceutyków na cały rok. Apelują o rozsądek, ponieważ nadmierne ich gromadzenie, może skutkować zagrożeniem bezpieczeństwa lekowego dla potrzebujących. W apteczkach powinny być miesięczne zapasy leków przyjmowanych systematycznie oraz produktów przeciwbólowych i przeciwgorączkowych, a następnie uzupełniane. Leki wytwarzane są w bardzo rygorystycznych warunkach, a ich skuteczność zależy od zachowania terminu ważności i właściwego przechowywania. O tym, jakich błędów nie należy popełniać – mówi farmaceuta Michał Markowski.
– Stres wywołany epidemią koronawirusa może prowadzić do nadmiernych zapasów i złego przechowywania leków. Jak temu zapobiec?
– Michal Markowski: Apelujemy o rozsadek, aby nie szkodzić sobie i innym. Leki wytwarzane są w określonej temperaturze, wilgotności i często w izolacji od światła słonecznego. Dlatego należy przechowywać je w temperaturze i warunkach pokojowych, co oznacza przedział między 15 a 25 stopni C. Nie mogą być trzymane w pobliżu kaloryfera, gdzie temperatura wzrasta nawet do 30 stopni C. Nie powinny znajdować się też w kuchni, ani w łazience, bo jest tam wyższa wilgotność, a temperatura może się zmieniać. Również leki trzymane w nasłonecznionym miejscu zmienią swój wygląd i działanie. Najlepiej więc włożyć je do specjalnie przeznaczonego do tego pojemnika lub szuflady w miejscu niedostępnym dla małych dzieci, aby nie doprowadzić do tragedii. Nie wolno też przechowywać leków w zaparkowanym samochodzie, bo gdy świeci słońce temperatura wewnątrz może przekraczać nawet 40 stopni C. Takie leki nadają się już tylko do wyrzucenia.
– Czy zakupione leki możemy wyjąć z opakowań?
M.M.: Nie, leki trzeba
przechowywać w oryginalnych opakowaniach, abyśmy w każdym momencie mogli
zidentyfikować, jaki to produkt i jaki jest jego termin przydatności.
Odsypywanie tabletek do osobnych pojemników, grozi pomyłką, co może być bardzo
groźne dla naszego zdrowia. O tym, jak ważne jest trzymanie leków w opakowaniu
można się przekonać wyjmując z niego tabletkę.
Zmieni barwę np. z białej na brązową oraz swoje właściwości. Wówczas
zamiast pomóc, może zaszkodzić. Nie wolno też rozcinać blistrów, w których są
pakowane tabletki. Są one bowiem hermetycznie zamknięte, co stanowi gwarancję
odpowiedniego przechowywania. Przecięcie grozi rozszczelnieniem połączenia foli
aluminiowej z folią PCV i dostaniem się powietrza, którego wilgotność może
zmieniać działanie leku. Również syropy w butelkach powinny być trzymane w
oryginalnych kartonikach, które chronią je przed promieniowaniem słonecznym. Ważne
jest też, aby nie wyrzucać umieszczanych
w opakowaniach środków pochłaniających wilgoć. Jeśli otwieramy fiolkę z lekami
dostaje się tam powietrze i zmienia wilgotność. Środek zabezpieczający będzie
ją pochłaniał.
– Czy ulotkę po przeczytaniu można wyrzucić?
M.M: W żadnym razie. Ulotkę należy przeczytać i włożyć do opakowania. W każdym opakowaniu musi pozostać ulotka, ponieważ w przypadku konieczności zażywania innych leków będzie można sprawdzić, czy preparat nie wchodzi z nimi w interakcje. Czasem wzajemne oddziaływanie przyjmowanych leków wymaga skorygowania dawki lub zamiany jednego z nich na inny. Również opis działań niepożądanych leku może okazać się pomocny w przypadku wystąpienia jakiś dolegliwości.
– Są leki, które wymagają przechowywania w lodówce…
M.M.: Należy bezwzględnie tego przestrzegać. Pamiętajmy, aby po zażyciu leków odłożyć opakowanie z powrotem do lodówki. Taki lek bowiem w temperaturze pokojowej w ciągu kilku godzin może stracić swoje właściwości. Dzieje się tak np. w przypadku insulin. Tymczasem przyjęcie niedziałającej insuliny skutkuje niekontrolowanym wzrostem poziomu cukru we krwi, co może mieć katastrofalne skutki. Warto leki trzymać na osobnej półce z dala od jedzenia i od zamrażalnika.
– Czy warto kupić sobie leki na zapas, np. w razie kwarantanny?
M.M: Nie należy gromadzić rocznych zapasów leków, bo często jest tak, że mija ich termin przydatności i w konsekwencji je wyrzucamy. Warto zaopatrzyć swoją domową apteczkę w leki przeciwbólowe, przeciwgorączkowe, przeciwprzeziębieniowe – a więc krople do nosa, tabletki na ból gardła, syrop na kaszel, a także w leki przeciwbiegunkowe, na problemy żołądkowe, przeciwalergiczne oraz środki łagodzące oparzenia i ułatwiające gojenie ran, preparaty na obrzęki i stłuczenia, materiały opatrunkowe i środki dezynfekcyjne. Powinniśmy mieć też zawsze miesięczny zapas stale przyjmowanych leków. Należy także skrupulatnie przestrzegać terminu przydatności leków. Lek przeterminowany nie tylko może nie leczyć, ale i szkodzić zdrowiu. Aby farmaceutyki zachowały najwyższą jakość oraz aby można było bezpiecznie je stosować w całym okresie ważności, należy bezwzględnie przechowywać je zgodnie z warunkami określonymi przez ich wytwórcę.
Z Michałem Markowskim rozmawiała Halina Pilonis
