Ekspertem Komisji Europejskiej może zostać osoba posiadająca wysoki poziom wiedzy specjalistycznej oraz duże doświadczenie w jakieś dziedzinie, bądź w realizacji lub rozliczaniu projektów, a do tego sprawnie posługująca się językiem angielskim. W roli ekspertów doskonale sprawdzają się naukowcy, chociaż potrzebni są też przedsiębiorcy i specjaliści od innowacji.
Obecnie najliczniejszą grupę ekspertów w bazie stanowią osoby zatrudnione w sektorze szkolnictwa wyższego lub średniego (33,9%). Z Polski zarejestrowanych jest 9529 ekspertów, z czego 40,5% pracuje w tym sektorze (dane ze strony KE). Warto jednak dodać, że zarejestrowanie się w bazie nie jest równoznaczne z podpisaniem kontraktu. Komisja dobiera ekspertów do poszczególnych konkursów, biorąc pod uwagę ich obszar specjalizacji i zakres ekspertyzy.
Eksperci pośrednio mają wpływ na kształtowanie priorytetów i kierunków badań w UE, gdyż nie tylko decydują o jakości i tematyce wniosków przeznaczonych do dofinansowania oraz monitorują sposoby ich realizacji, ale także często są proszeni o ocenę programów badań i innowacji bądź opracowywanie polityki badań naukowych i innowacji dla UE.
Eksperci a społeczne wyzwania programu Horyzont Europa
Program ramowy Horyzont Europa to wiodąca inicjatywa Unii Europejskiej na rzecz badań i innowacji na lata 2021–2027, dysponująca budżetem w wysokości 95,5 mld euro. Jego celem jest wzmocnienie bazy naukowej i technologicznej UE oraz opracowanie rozwiązań służących wzmocnieniu europejskiej konkurencyjności przemysłowej i zredukowaniu wyzwań globalnych.
Każdego roku do programu HE wpływają tysiące wniosków projektowych we wszystkich konkursach ogłaszanych przez Komisję Europejską. Wszystkie aplikacje podlegają skrupulatnej ocenie formalnej i merytorycznej, zaś te, które otrzymają finansowanie, są monitorowane na całym etapie realizacji. Zarówno oceną wniosków, jak i kontrolą zajmują się eksperci wybrani przez KE z bazy tworzonej za pośrednictwem portalu Funding & Tender Opportunities. Bez ich merytorycznej pracy rozdysponowanie funduszy z programu ramowego czy kontrola ich prawidłowego wydatkowania nie byłyby możliwe.
Eksperci, decydując o przyznaniu finansowania konkretnym projektom, odgrywają kluczową rolę w opracowywaniu i wdrażaniu rozwiązań problemów globalnych, ponieważ program HE koncentruje się m.in. wokół działań dotyczących zdrowia publicznego, zrównoważonego rozwoju, cyfrowej transformacji czy przeciwdziałania zmianom klimatu. Zadaniem ekspertów jest m.in. ocena potencjalnych skutków projektów dla społeczeństwa i środowiska, zaś pełniąc rolę doradców, dostarczają wiedzy i perspektyw, które są istotne dla podejmowania odpowiedzialnych decyzji w UE.
Jednym z kluczowych elementów programu HE jest dialog ze społeczeństwem. Z tego powodu w projektach HE współpraca projektodawców z różnymi interesariuszami, takimi jak organizacje pozarządowe, instytucje publiczne i przemysł, jest istotna dla zapewnienia, że projekty badawcze odpowiadają na rzeczywiste potrzeby społeczne. Tym samym eksperci, angażując się w ocenę jakości tej współpracy we wnioskach projektowych, odgrywają ważną rolę w budowaniu zaufania i akceptacji wobec badań naukowych i innowacji.
Wnioski dla przyszłych ekspertów
Zaangażowanie się naukowców jako ekspertów w programie HE jest dla nich szansą na zyskanie unikatowego doświadczenia i poznania od kulis mechanizmu wyłaniania wniosków do finansowania. Taka praca daje możliwość nawiązania cennych kontaktów zawodowych, które będą później przydatne w pozyskiwaniu partnerów, źródeł dofinansowania i realizacji własnych projektów badawczych i innowacyjnych. To także perspektywa uczestniczenia w szkoleniach i spotkaniach dedykowanych wyłącznie ekspertom, dostęp do unikalnego know-how i wiedzy o nowościach w danych obszarach tematycznych. Eksperci mają możliwość kształtowania unijnej polityki badawczo-rozwojowej i proinnowacyjnej, ponadto przysługuje im atrakcyjne wynagrodzenie z KE.
Bez wątpienia jest to okazja dołączenia do grona specjalistów aktywnych na arenie międzynarodowej oraz pogłębienia wiedzy o tym, w jaki sposób przygotować i sporządzić wniosek projektowy, by samemu osiągnąć sukces w aplikowaniu o finansowanie UE. Większa liczba polskich ekspertów w gremiach KE to większe szanse na sukcesy polskich naukowców w pozyskiwaniu środków na realizację własnych badań.
W bazie ekspertów można rejestrować się w trybie ciągłym, wyłącznie poprzez portal Funding & Tender Opportunities. Dodatkowe informacje znajdują się na stronie internetowej Krajowego Punktu Kontaktowego Programów Badawczych UE.
źródło: KPK PB UE
