Rozwód gospodarek chińskiej i amerykańskiej wątpliwy do przeprowadzenia

Więzi gospodarcze budowane  między USA i Chinami przez ostatnie 50 lat trudno będzie zerwać pod wpływem napięć politycznych. Jeśli mimo to taka decyzja zapadnie na szczytach władz, uderzy to przede wszystkim w kraje Zachodu. Ani USA, ani Europa nie są bowiem w stanie wchłonąć z powrotem produkcji od wielu lat lokowanej w Chinach, głównie ze względu na brak pracowników i wysokie normy środowiskowe. Eksperci przestrzegają, że embargo na import z Chin oznaczałoby wzrost kosztów, masowe bankructwa i zwolnienia, a za tym idzie ryzyko rosnących niepokojów społecznych na całym świecie.

– Przez ponad pół wieku najpierw Amerykanie, później Europejczycy lokowali w Chinach coraz większe ilości produkcji, nie tylko stali czy produktów chemicznych, ale także w zakresie komponentów, wyrobów tekstylnych, zabawek, mebli, odbiorników. Przez 50 lat zostały wytworzone gigantyczne więzi handlowe między dziesiątkami tysięcy firm ze Stanów Zjednoczonych i z Chin albo z Europy i z Chin. I teraz, kiedy mówimy o wojnach handlowych albo o tzw. decouplingu, wymyślonym w okresie Trumpa, to mówimy de facto nie o przecięciu współpracy między jednym a drugim krajem, ale o rozerwaniu bardzo głębokich i wielowarstwowych powiązań gospodarczych pomiędzy tysiącami firm, w które jest zaangażowane kilkadziesiąt, jeśli nie kilkaset milionów ludzi – mówi agencji Newseria Biznes Krzysztof Domarecki, główny akcjonariusz Grupy Selena produkującej chemię budowlaną m.in. w Chinach.

Dlatego, zdaniem eksperta, napięcia polityczne na linii USA – Chiny będzie trudno przełożyć na rozwód gospodarek. W czerwcu br. podczas szczytu NATO po raz pierwszy w koncepcji strategicznej sojuszu uznano politykę Chin i ich rosnące wpływy jako wyzwanie dla bezpieczeństwa euroatlantyckiego. Na taką decyzję od kilku lat naciskały Stany Zjednoczone, które za czasów Donalda Trumpa zaostrzyły kurs przeciwko Państwu Środka, również w kontekście gospodarczym.

– Amerykanie od lat mają bardzo niskie bezrobocie. To oznacza, że nie mają wolnych zasobów siły roboczej do przyjęcia nowej produkcji. W Europie sytuacja jest jeszcze gorsza. Już teraz, zwłaszcza w Niemczech, Francji, Belgii czy Holandii, jest tysiące firm, które nie są w stanie znaleźć robotników do pracy nawet na jedną pełną zmianę, pracują na pół zmiany. To oznacza, że ani Stany Zjednoczone, ani tym bardziej Europa nie są w stanie przyjąć tej olbrzymiej produkcji, która jest ulokowana w Chinach – mówi główny akcjonariusz Grupy Selena.

Kolejny aspekt to kwestie środowiskowe. Do Chin została bowiem przeniesiona produkcja najbardziej nieprzyjaznych dla środowiska sektorów, m.in. stali czy chemii. – W międzyczasie zarówno Amerykanie, jak i Europejczycy zmienili reguły środowiskowe i dzisiaj żadna gmina, żadna społeczność, a już zwłaszcza organizacje zielonych nie pozwolą na to, żeby tę produkcję z powrotem do Europy czy Stanów ściągnąć. Dotyczy to również Polski – ocenia ekspert.

Zapowiedzi dotyczące zamykania zakładów w Chinach i przenoszenia ich do Europy czy USA mogą się więc zrealizować tylko częściowo. Konsekwencje zerwania łańcuchów dostaw można obserwować od 2020 roku, kiedy wybuchła pandemia COVID-19. Kraje na całym świecie zaczęły zamykać granice i światowy handel na kilka miesięcy zamarł. Kiedy został odmrożony, okazało się, że brakuje produktów do eksportu i importu ze względu na wstrzymywane przez ryzyko zakażeń prace w fabrykach. Przykładem mogą być zakłócenia w produkcji półprzewodników, których skutki do dziś są odczuwalne na światowym rynku motoryzacji czy elektroniki. Zapowiedzi administracji Joe Bidena dotyczące nowych wymogów dla Amerykanów pracujących w chińskich firmach mogą oznaczać dalsze pogłębianie tych problemów. Zdaniem Krzysztofa Domareckiego konsekwencje szerszego decouplingu dla światowego handlu byłyby znacznie poważniejsze niż te z okresu pandemii.

– Jeśli to rozwiązanie mimo wszystko byłoby przeforsowane, to będzie oznaczało, po pierwsze, głębokie zubożenie społeczeństwa amerykańskiego. Po drugie, złamanie kontraktu społecznego w Europie, dlatego że koszty wszystkich wyrobów podskoczą nieprawdopodobnie i to nie będzie w stanie być skompensowane jakimikolwiek działaniami osłonowymi – wymienia ekspert. – W rezultacie możemy mieć niepokoje społeczne wszędzie na świecie. A de facto, żeby to przeforsować, to moim zdaniem nie da się tego przeprowadzić bez pełnowymiarowej wojny, w tym również wojny gorącej.

Jak prognozuje, nałożenie embarga na import z Chin oznaczałoby w USA masowe bankructwa i zwolnienia, wzrost różnego rodzaju kosztów przedsiębiorstw, a co za tym idzie – spadek wartości wycen spółek notowanych na giełdach. To przełożyłoby się na sytuację inwestorów, wśród których są też fundusze emerytalne. Z kolei Chiny prawdopodobnie szybko poradziłyby sobie z utratą kontrahentów i zrekompensowałyby sobie odpływ zamówień z USA dostawami do Azji, Afryki, Ameryki Łacińskiej czy na Bliski Wschód. – To jest problem wielowymiarowy i dlatego moim zdaniem nie do przeprowadzenia – ocenia główny akcjonariusz Grupy Selena.

O więziach łączących Zachód i Chiny oraz o ewentualnym ich zerwaniu eksperci rozmawiali podczas panelu „Wojna gospodarcza USA – Chiny” w czasie Krynica Forum ’22 – Wzrost i Odbudowa. W panelu, oprócz Krzysztofa Domareckiego, wzięli udział prof. Bogdan Góralczyk, politolog i sinolog, Katarzyna Kacperczyk, była wiceminister spraw zagranicznych, oraz prof. Yu Bin z East China Normal University w Szanghaju. Krynickie forum odbyło się w dniach 19–21 października. Jego organizatorem był Instytut Kościuszki. Newseria.pl