Na Wydziale Medycyny Weterynaryjnej Uniwersytetu Warmińsko -Mazurskiego w Olsztynie od kilku lat dr Katarzyna Żarczyńska i prof. Przemysław Sobiech prowadzą badania kliniczne dotyczące wpływu stosowania seleninotriglicerydów na organizm krów i cieląt. Uzyskane wyniki badań wskazują, że seleninotriglicerydy, otrzymywana na bazie naturalnych olejów roślinnych są bardzo dobrym i skutecznym źródłem suplementacji selenu u bydła. Opublikowane zostały w Polish Journal of Veterinary Sciences, czasopiśmie naukowym PAN oraz w czasopismach międzynarodowych Journal of Elementology oraz Irish Veterinary Journal
Ze względu na swoje właściwości oraz potwierdzone bezpieczeństwo stosowania u szczurów doskonałym źródłem selenu pozwalającym wyrównać niedobory są seleninotriglicerydy. Dotychczas w literaturze brak jest badań dotyczących wpływu podawania seleninotriglicerydów na organizm krów oraz możliwości ich wykorzystania w celu uzupełnienia niedoborów selenu u bydła dorosłego. Podobnie, brak jest jakichkolwiek doniesień potwierdzających skuteczność stosowania seleninotriglicerydów u cieląt i wpływu podawania tej formy selenu na organizm oraz na zmiany aktywności selenoenzymów, w szczególności peroksydazy glutationowej.
Pierwsze badania przeprowadzono na krowach rasy Holsztyńsko-Fryzyjskiej podając im seleninotriglicerydy w dawce 300 mg/zwierzę/dzień przez 14 dni. W trakcie 28 dniowego okresu doświadczenia zwierzęta były poddawane badaniu klinicznemu oraz pobierano od nich krew do badań laboratoryjnych. W omawianych badaniach w surowicy krów otrzymujących seleninotriglicerydy zaobserwowano wysoce istotny wzrost selenu już następnego dnia po pierwszym podaniu. Koncentracja Se w surowicy po 24 godzinach była dwukrotnie wyższa niż wartość początkowa, co świadczy o bardzo wysokiej przyswajalności tej formy selenu z przewodu pokarmowego przeżuwaczy. Maksymalne stężenie selenu uzyskano w siódmym dniu eksperymentu, a osiągnięte stężenie tego pierwiastka było czterokrotnie wyższe niż wartość początkowa i znacznie przekraczało wartość uznaną za wystarczające stężenie Se w organizmie przeżuwaczy. Uzyskane wyniki badań wskazują, że seleninotriglicerydy są bardzo dobrym i skutecznym źródłem suplementacji selenu u bydła. Należy podkreślić także fakt, że stosowana dawka selenu (w porównaniu do związków nieorganicznych tego pierwiastka) była dużo wyższa i nie spowodowała żadnych ujemnych skutków dla organizmów zwierząt – brak negatywnego wpływu na tkankę wątrobową i nerkową. Przeprowadzone badania udowodniły również, że po doustnej aplikacji seleninotriglicerydów w dawce użytej w doświadczeniu w krótkim czasie uzyskano dużo wyższe stężenia selenu w surowicy krów, niż te raportowane przez innych autorów.
W trakcie kolejnych badań, dokonano analizy wpływu doustnego podania seleninotriglicerydów na organizm wielbłądów. Doświadczenie przeprowadzono na wielbłądach płci żeńskiej, którym przez siedem dni aplikowano doustnie za pomocą sondy przełykowej 240 mg/sztukę/dziennie seleninotriglicerydy i następnie monitorowano zwierzęta przez kolejne 21 dni. W omawianych badaniach stwierdzono bardzo szybki wzrost surowiczej koncentracji selenu po zastosowanej suplementacji. W ciągu 24 godzin stężenie tego pierwiastka zwiększyło się prawie pięciokrotnie, co świadczy o wysokiej dostępności tej formy selenu dla wielbłądów. Z kolei szczyt koncentracji selenu wystąpił już po 7 dniach stosowania seleninotrigicerydów, a uzyskane tutaj stężenie pierwiastka było dwunastokrotnie wyższe od wartości wyjściowej. Ponadto obserwacje kliniczne oraz analiza parametrów hematologicznych, wskaźników funkcji wątroby i nerek nie wykazała ujemnego wpływu stosowania seleninotriglicerydów na zdrowie wielbłądów, co wskazują na fakt, że ta forma selenu może być skutecznym i bezpiecznym sposobem suplementacji selenu u wielbłądów.
Następne badania miały na celu dokonanie analizy wpływu jednokrotnego, doustnego podania seleninotriglicerydów dawce 0.5 i 1 mg Se/kg mc. na organizm nowonarodzonych cieląt. W trakcie przeprowadzonych badań wykazano bardzo szybki wzrost stężenia selenu w surowicy cieląt po jednokrotnym, doustnym podaniu seleninotriglicerydów. W ciągu 24. godzin stężenie tego pierwiastka zwiększyło się ponad trzykrotnie w obu suplementowanych grupach, przy czym wzrost ten był wyższy po podaniu seleninotriglicerydów w dawce 1 mg/kg mc. Wzrost stężenia tego pierwiastka był dużo szybszy niż obserwowany w analogicznych badaniach własnych przeprowadzonych na krowach, co świadczy o bardzo dobrej dostępności tej formy selenu dla cieląt. Zastosowana w badaniach jednorazowa suplementacja seleninotriglicerydami przyczyniła się do wzrostu stężenia selenu w surowicy cieląt z grup doświadczalnych, który mimo stopniowego spadku utrzymywał się na wysoce istotnym poziomie przez cały czas trwania obserwacji (14 dni). Uzyskane wyniki wskazują na fakt, że doustna aplikacja seleninotryglicerydów jest skuteczną i bezpieczną formą suplementacji selenu u cieląt.
Wyniki badań dr Katarzyny Żarczyńskiej i prof. Przemysława Sobiecha z UWiM w Olsztynie
