Współczesne soczewki kontaktowe są przystosowane do korekcji wszystkich wad wzroku u dorosłych i dzieci. Skuteczność terapii uzależniona jest jednak od ich właściwego doboru. Może tego dokonać wyłącznie okulista, kontaktolog lub optometrysta. Porady czerpane z innych źródeł, na przykład z Internetu, mogą się skończyć przykrymi konsekwencjami dla użytkowników. Przed zgubnymi skutkami takiego postępowania przestrzega dr Marek Skorupski, lekarz okulista, kontaktolog i jednocześnie prezes Polskiego Stowarzyszenia Soczewek Kontaktowych.
– Ze statystyk wynika, że coraz więcej osób ma problemy ze wzrokiem. Co jest tego najczęstszą przyczyną?
– Wzrok jest jednym z najważniejszych zmysłów człowieka, a zdrowe oczy pozwalają w pełni z tego zmysłu korzystać. Niestety, jest coraz więcej osób, u których stwierdza się wady wzroku, wymagające korekty. Krótkowzroczność stała się epidemią naszych czasów, nie tylko u dorosłych, ale także u dzieci i młodzieży. Zbyt wiele czasu spędzamy przed komputerem, w pomieszczeniach ze sztucznym oświetleniem, brakuje nam aktywności na świeżym powietrzu. Tych przyczyn jest dużo więcej. Przy pierwszych symptomach pogorszającego się widzenia, należy jak najszybciej udać się na badanie do okulisty lub optometrysty, który zdecyduje w jaki sposób tę wadę skorygować. Specjalista może zalecić noszenie okularów, albo soczewek kontaktowych, za pomocą których korygujemy wady wzroku. Zarówno soczewki, jak i okulary mają swoje zalety i wiele osób korzysta z nich zamiennie w zależności od sytuacji.
– Jakie wady najłatwiej koryguje się przy pomocy soczewek kontaktowych?
– Praktycznie wszystkie związane z zaburzeniami widzenia, zezem, krótkowzrocznością, oczywiście od warunkiem, że soczewki kontaktowe są odpowiednio dobrane. Można nimi kontrolować i hamować rozwój każdego schorzenia. Bardzo dobre efekty obserwujemy u młodocianych pacjentów, u których zaburzenie widzenia może następować bardzo szybko. Przy takiej progresji wadę możemy skutecznie przyhamować i obniżyć ją np. o połowę. U dorosłych pacjentów rezultaty są równie korzystne. Możemy nie tylko skorygować wadę, ale wyeliminować na stałe konieczność korzystania z okularów do czytania i przesuwać tę granicę na lata. Odsuwamy w ten sposób poczucie stygmatyzowania wiekiem, które dla wielu osób ma istotne znaczenie, zwłaszcza przy bardzo dużej wadzie wzroku.
– Przełomy technologiczne we wprowadzaniu na rynek nowych soczewek pomagają w procesie korygowania wad wzroku?
– Każda nowa technologia poprawia parametry soczewek, które wpływają na coraz lepszy komfort ich użytkowania przy korygowaniu wad wzroku. Lepiej utrzymują wodę na powierzchni, powodują prawidłowe nawilżenie, zmniejszają współczynnik tarcia, dzięki czemu wchodzą w mniejsze interakcje z tkankami oka. Nowoczesne technologie są dobrym rozwiązaniem dla pacjentów odczuwających dyskomfort w soczewkach kontaktowych, albo suchość oka. Soczewki nowszej generacji wykonane w technologii silikonowej mają lepsze właściwości od hydrożelowych, ponieważ zapewniają większy dostęp tlenu do rogówki i mają więcej dodatkowych zalet. Bez względu na rodzaj soczewek, których na rynku jest kilkaset, wszystkie spełniają kryteria dopuszczalności użytkowej. Muszą przejść badania, uzyskać certyfikaty organizacji europejskich lub amerykańskich w zależności od miejsca pochodzenia. Problem polega tylko na tym, że te, które były dopuszczone do użytkowania w końcówce lat 80. ub. wieku są dalej używane. Od tego czasu zmieniły się znacząco technologie, a na rynku mamy stare i nowe soczewki. Przy tej całej ich mnogości, tylko specjalista, według swojej najlepszej wiedzy, może zdecydować jakie soczewki dobrać do korekcji określonej wady. Bywa, że pacjenci ulegają sugestiom internautów i popełniają pod tym względem kardynalne błędy, skutkujące pogłębianiem wad wzroku.
– Internauci zachęcają do zakup określonych soczewek?
– Niestety, zdarza się to coraz częściej. Zachęcają do kupowania soczewek określonej marki, albo firmy. To jest bardzo nierozważne działanie, które może doprowadzić do przykrych konsekwencji u osób, które z tych rad korzystają. Przestrzegam przed takimi praktykami. To tak, jakbym wszystkich namawiał do kupowania i noszenia jednego rozmiaru butów. Dzisiaj była u mnie pacjentka, która zaczęła nosić szkła kontaktowe w 1996 r. Przez wiele lat sama decydowała o zarządzaniu swoim wzrokiem i wyborze soczewek. Efekt jest taki, że doprowadziła do przekorygowania wady, przy której nosi za silne soczewki, źle widzi i nie może już czytać, pomimo, że ma dopiero 43 lata. Męczy się od dawna, a jedna wizyta parę lat temu u lekarza lub optometrysty, rozwiązałaby jej problem. Teraz będziemy przez wiele miesięcy odwracać skutki znacząco pogorszonego wzroku. Nie można samodzielnie decydować o doborze soczewek kontaktowych bez konsultacji ze specjalistą, ponieważ konsekwencje takiego postępowania mogą być niezwykle groźne dla danej osoby.
– O wyborze soczewek powinien zdecydować najpierw okulista czy optometrysta?
– To nie ma znaczenie, ponieważ każdy z tych specjalistów pomimo różnych kompetencji, udzieli profesjonalnej konsultacji pacjentowi w zakresie doboru soczewek kontaktowych. Okulista jest lekarzem, który diagnozuje i planuje leczenie, dobiera okulary, albo soczewki kontaktowe, podobnie jak kontaktolog. Optometrysta z kolei specjalizuje się w dobieraniu korekcji optycznej, okularów i soczewek kontaktowych. Jest to zazwyczaj fizyk, albo osoba, która ukończyła studia podyplomowe z optometrii. Taka osoba posiada uprawnienia wyłącznie w zakresie badania narządu wzroku. Jako kontaktolog, zajmujący się tą dziedziną już od 30 lat, uważam, że soczewki powinny być pierwszą metodą korekcji wad wzroku. Bez względu na wielkość wady, dają widzenie bardziej fizjologiczne, zbliżone do naturalnego i zdrowego oka.
– Okulary tego nie zapewniają?
– Nie, ponieważ im poważniejsza jest wada wzroku, tym większe jest odchylenie obrazu, który powstaje w siatkówce oka. Oprawki okularów ograniczają pole widzenia. Peryferia są nieskorygowane prawidłowo, bo częściowo zasłania je oprawka. Soczewka nie ma tych ograniczeń. Oko w soczewce widzi jak oko zdrowe. Ma pełen obraz takiej samej jakości. Soczewki kontaktowe dają dużo lepsze możliwości korekcji wady, dlatego uważam, że to powinna być metoda pierwszego wyboru. Po wykonaniu standardowego badania wzroku i ustaleniu wielkości wady, staram się przekonać pacjenta do wypróbowania najpierw tej metody. W pewnych sytuacjach jest to wybór, a w innych konieczność, jeśli pacjent ma poważniejszą wadę, albo np. różnowzroczność i każde oko widzi co innego. Dopiero jeśli taka osoba nie zaakceptuje soczewek kontaktowych możemy sięgać po niechirurgiczną metodę ortokeratologię, albo zabiegi chirurgiczne. Współczesne soczewki kontaktowe są przystosowane do korekcji wszystkich wad wzroku, ale skuteczność terapii zawsze jest uzależniona od ich właściwego doboru, odpowiedniej pielęgnacji i higieny. Uprzedzam o tym każdego pacjenta. Producenci soczewek kontaktowych regularnie wprowadzają do sprzedaży nowe produkty, wykorzystujące innowacyjne materiały i nowe konstrukcje, dlatego efektywność korekcji wzroku przy korzystaniu z nich będzie coraz większa.
– Szykują się jakieś nowości w najbliższym czasie w tym zakresie?
– Trwają prace nad przełomowymi technologiami. Są już gotowe prototypy soczewek, które będą np. monitorowały poziom cukru w organizmie. Wyślą sygnał alarmowy jeśli pojawi się coś niepokojącego. Zawansowane są także prace nad soczewkami dozującymi leki, które muszą być podawane regularnie. Pacjenci często zaniedbują ich pobieranie, a to jest groźne w leczeniu. Tutaj będzie soczewka zainstalowana na oko z pewną objętością farmaceutyku stopniowo uwalniającego się do gałki ocznej. Kolejną grupą będą soczewki cyfrowe, które mają przez oko wyświetlać dane pobierane z urządzeń informatycznych np. z komputera. Przekażą obraz potrzebny w danym momencie. Oprócz przeznaczenia medycznego, będą mogły być wykorzystywane również przez różne służby. Postęp w tej dziedzinie jest ogromny i z pewnością pojawi się w tej dziedzinie jeszcze wiele zaskakujących nowości.
Z dr Markiem Skorupskim, prezes Polskiego Stowarzyszenia Soczewek Kontaktowych rozmawiała Jolanta Czudak
Zaproszenie na konferencję OPTOMETRIA 2019
Polskie Stowarzyszenie Soczewek Kontaktowych zaprasza do udziału w konferencji „Optometria 2019” w Krakowie, od 5 do 7 kwietnia. Na miejsce piątej już edycji wydarzenia organizatorzy wybrali Miasto Królów Polski – Kraków. Optometria jest dziedziną wiedzy, która służy ochronie, usprawnieniu, zachowaniu i rozwojowi procesu widzenia. Tegoroczna konferencja obejmie zagadnienia związane m.in. z praktycznym wykorzystaniem soczewek kontaktowych, postępowaniem w jedno oraz obuocznych zaburzeniach widzenia, praktycznymi wskazówkami doboru korekcji oraz konstrukcji okularowych w poszczególnych zaburzeniach: optometrią kliniczną, stożkiem rogówki oraz zagadnieniami farmakologicznymi. Wykłady dotyczące m.in. badania refrakcji, nowatorskiego diagnozowania i właściwego postępowanie w przypadku choroby oczu oraz rehabilitacji układu wzrokowego, prowadzone będą przez najlepszych polskich i zagranicznych wykładowców.
Szczegóły w zakładce wydarzenia
