Nowa rzeczywistość i kryzys jakiego doświadczyła Europa w wyniku pandemii, zmusza do określenia na nowo priorytetów w zakresie bezpieczeństwa gospodarczego, społecznego i zdrowotnego. Skala problemów, z jakimi zetknęły się poszczególne kraje członkowskie, wyraźnie wskazuje na konieczność zacieśniania współpracy w ramach naszego kontynentu. O wyzwaniach jakie stoją w tych trudnych czasach przed społecznością państw członkowskich, a także o poszukiwaniu nowej drogi dla zjednoczonej Europy, debatowano podczas konferencji, zorganizowanej przez Fundację Kulskich oraz Instytut Rozwoju Spraw Społecznych. Partnerem strategicznym była Agencja Badań Medycznych.
W każdym z 5 paneli dyskusyjnych udział brali przedstawiciele polskich i europejskich instytucji publicznych oraz eksperci i międzynarodowi partnerzy Fundacji Kulskich, która od początku swojej działalności skupia się na budowaniu wielowymiarowej płaszczyzny, zmierzającej do dialogu społeczno-instytucjonalnego. Wszystkie debaty łączyło wspólne przesłane, że w tych kryzysowych czasach niezwykle ważne jest zaangażowanie obywatelskie i wspieranie inicjatyw otwierających możliwość działania na rzecz dobra człowieka i bezpieczeństwa zdrowotnego.
– Od tego zależy ogólna kondycja zarówno jednostek, jak też całych społeczeństw i systemów gospodarczych. Europa przyszłości musi być bardziej odporna na kryzysy i zagrożenia zdrowotne, które są nieuniknione w obliczu coraz bardziej zglobalizowanego świata. Bezpieczeństwo zdrowotne urasta dziś do rangi fundamentu bezpieczeństwa w każdej innej dziedzinie -przekonywała Małgorzata Bogusz, prezes Fundacji Kulskich, członek Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego.
W blokach tematycznych poświęconych: międzynarodowym inicjatywom na rzecz odbudowy ekonomicznej i rozwoju społeczeństwa obywatelskiego Europy po Covid 19, wpływom pandemii na zdrowie psychiczne i postawy społeczne młodych ludzi, potrzebie tworzenia nowego planu Marshalla dla onkologii i europejskiej solidarności w leczeniu chorób cywilizacyjnych oraz rzadkich, wypowiadali się specjaliści z określonych dziedzin. Uczestniczyli w nich także przedstawiciele Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, Ministerstwa Zdrowia, Agencji Badań Medycznych, Agencji Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji, Sejmu, Senatu, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komisji Europejskiej, jak również organizacji branżowych, sektora NGO oraz think-tanków.
W części inauguracyjnej konferencji dyrektor Departamentu Społeczeństwa Obywatelskiego KPRM Szymon Dziubicki odczytał list wicepremiera prof. Piotra Glińskiego, przewodniczącego Komitetu do spraw Pożytku Publicznego, w którym podkreślono, że „czas w jakim żyjemy, to czas wielkich wyzwań i to od nas zależy czy zostanie on zapamiętany jako wiek erozji i upadku, czy jako czas, w którym Europa dzielnie i odpowiedzialnie zareagowała na potężny kryzys.
Międzynarodowe inicjatywy na rzecz odbudowy po Covid 19
W panelu poświęconym międzynarodowym inicjatywom na rzecz odbudowy ekonomicznej i rozwoju społeczeństwa obywatelskiego Europy po Covid 19 uczestnicy koncentrowali się m.in. na fundamentalnych wartościach Unii Europejskiej. – Przyszłością jest skonsolidowana Europa, ale musimy pamiętać, że wolność i demokrację powinniśmy umieścić w samym centrum najważniejszych wartości. Wszystkie działania zawsze powinny służyć człowiekowi i utrzymywać go w zdrowiu dzięki korzystaniu z dobrostanu UE – wskazywała Milena Angelowa, członek Europejskiego Komitetu Społeczno-Ekonomicznego, ciała doradczego Unii Europejskiej.
W ocenie posła Pawła Poncyliusza Europa pójdzie w kierunku konsolidacji, wspierania się wzajemnego i mocniejszego zacieśniania wielodziedzinowej współpracy. Reszta, której nie będzie to odpowiadać zostanie na marginesie Europy.
Sebastian Wijas, wiceprezes Stowarzyszenia Trójmorza, zwracał uwagę na to, że odporna na tendencje ekspansjonistyczne Europa musi jednak stać się bardziej innowacyjna przy wychodzeniu z kryzysu popandemicznego. – Trudno przewidzieć i jednoznacznie przesądzić jaka będzie jej przyszłość, ale historia pokazuje, że kryzysy mogą być zarówno motorami rozwoju i postępu, jak też przyczynami upadku i regresji. Niezależnie jak się ta historia potoczy naszą rolą jest wdrażanie innowacyjnych rozwiązań służących rozwojowi społecznemu i gospodarczemu.
W skutecznej odbudowie gospodarek po pandemii bardzo ważną rolę do odegrania ma również edukacja. Na pytania czy zdalna nauka, która zdominowała system europejskiego kształcenia uczniów i studentów w dobie pandemii nie będzie problemem dla przyszłych pokoleń absolwentów, odpowiadał ks. prof. Stanisław Dziekoński, były rektor UKSW, a obecnie prezes Warsaw New Tech University Foundation. – Przeżywamy zmiany epokowe, zapowiadane dużo wcześniej, które pandemia tylko przyspieszyła. Korzystanie z technologii cyfrowych pozwala nam komunikować się także w obszarze edukacji. Z dnia na dzień szkoły i uczelnie zostały zmuszone do używania narzędzi cyfrowych. To obnażyło też pewną słabość, bo jesteśmy przyzwyczajeni do relacji face to face, przepełnionych dużym potencjałem emocji. W moim odczuciu potrzeba nam teraz bardziej interaktywnych narzędzi cyfrowych, niż te którymi się posługujemy. To jest czas dla wizjonerów, którzy zadbają o zmianę paradygmatów w tym zakresie, aby korzystanie z wiedzy było optymalne dla rozwiązywania najważniejszych problemów w życiu społecznym, gospodarczym i zdrowotnym europejskiej wspólnoty.
Optymistyczne spojrzenie na przyszłość Europy
Poproszony o podsumowanie panelu poświęconego międzynarodowym inicjatywom na rzecz odbudowy ekonomicznej i rozwoju społeczeństwa obywatelskiego Europy po Covid 19, ks. prof. Stanisław Dziekoński powiedział: „Stawiając pytanie jaka ma być przyszłość Europy powinniśmy się najpierw zastanowić jaka być powinna. Jest wiele okoliczności zewnętrznych, na które nie mamy bezpośredniego wpływu, ale wiele zależy też od nas samych. Ja optymistycznie patrzę na przyszłość Europy. Wnikając w historie różnych kryzysów widzimy bowiem, jak wpłynęły one na wypracowanie nowych wartości, które przyniosły potem wiele korzyści. W tym kontekście warto wspomnieć o ojcach założycielach UE, i prześledzić co im przyświecało w idei zjednoczenia Europy przy uwzględnianiu zróżnicowanych uwarunkowań ekonomicznych. Nie chciałbym powtarzać tych ważnych głosów, które w tej dyskusji padły, ale na pewno w tej debacie o przyszłości Europy nie możemy pominąć człowieka. Wydaje mi się że dzisiaj brakuje takich badań, które pokazałyby kim jest współczesny, zwłaszcza młody człowiek w tej nowej rzeczywistości. Każda nawet najbardziej zaawansowana technologia powinna być na usługach człowieka. W myśleniu i kreowaniu przyszłości, w mojej ocenie, człowiek powinien być zawsze stawiany na pierwszym miejscu, a technologie cyfrowe mają mu pomagać w jej budowaniu”.
Uczestnicy panelu zgodnie potwierdzali, że przyszłość Europy, to na pewno współpraca, bazowanie na doświadczeniach, które dzisiaj zyskujemy po to, żeby wypracować nowe sposoby rozwiązywania pojawiających się problemów dla dobra nas wszystkich. Każdy kryzys otwiera przed nowe nadzieje i perspektywy, ale we wszystkich działaniach najważniejszy jest człowiek i jego bezpieczeństwo..
Jolanta Czudak
