Polityka lekowa stanowi ważny element systemu ochrony zdrowia. Od jej uchwalenia we wrześniu 2018 roku mija prawie rok. Postępy we wdrażaniu wyznaczonych w strategicznym dokumencie zadań podsumowano 15 lipca podczas konferencji prasowej z udziałem autorów polityki lekowej oraz wiceministrów zdrowia. Do najważniejszych sukcesów zaliczono m.in. systematyczne poszerzanie dostępnych w Polsce opcji terapeutycznych, zmniejszenie obciążeń biurokratycznych w planowaniu i realizacji badań klinicznych oraz wprowadzenie lepszych możliwości kontroli i ograniczania nielegalnego eksportu leków.
Profesor Marcin Czech, współtwórca dokumentu, w swojej prezentacji omówił poszczególne rozdziały dokumentu koncentrując się na realizacji wyznaczonych w polityce lekowej zadań. Analiza wykazuje duży rozrzut ocen: najniższa wynosi 15 proc. i dotyczy profilaktyki zdrowotnej, a najwyższa 76 proc. obejmuje demografię i epidemiologię. Dobra ocenę prof. Marcin Czech, były wiceminister zdrowia wystawił też za konsekwentne budowanie systemów informatycznych w służbie zdrowia. Jego ostateczna, uśredniona ocena z realizacji zadań w poszczególnych dziedzinach to 55 proc., czyli według szkolnego systemu ocen 3+.
Biorąc pod uwagę, że minęło dziewięć miesięcy od uchwalenia dokumentu, ocena ta wydaje się stosunkowo pozytywna. Za pół roku Modern Healthcare Institute oraz redakcja portalu mZdrowie dokonają ponownej analizy.
Wśród najważniejszych, realizowanych dotychczas działań, oprócz poszerzania opcji terapeutycznych przez wdrażanie i rozszerzanie programów lekowych, uwzględnione zostało powołanie Agencji Badań Medycznych, a także zmiany legislacyjne pozwalające na zmniejszenie obciążeń biurokratycznych w planowaniu i realizacji badań klinicznych oraz wprowadzenie lepszych możliwości kontroli i ograniczenia eksportu równoległego leków.
– Czeka nas jeszcze bardzo dużo wyzwań i w obszarze legislacyjnym, i w podejmowaniu konkretnych decyzji refundacyjnych – podkreślał prof. Marcin Czech. – Polityka lekowa państwa to dokument systemowy, bardzo złożony, który nie dotyczy tylko leków, ale różnych regulacji prawnych oraz spójnego działania bardzo wielu instytucji. Mamy dużo szersze możliwości działania, ale nadal pozostaje wiele do zrobienia.
Profesor Czech docenił zaawansowanie prac nad dwoma aktami prawnymi – ustawą refundacyjną oraz nowelizacją ustawy o zawodzie farmaceuty, ale jego zdaniem dokumenty te powinny być szybciej wdrażane. Również zmiany dotyczące m.in. chorób rzadkich powinny doczekać się szybszej realizacji.
Mimo generalnie pozytywnej oceny podjętych działań, wciąż nie zostały spełnione ważne zadania stojące przed rządzącymi, związane z wdrażaniem Polityki Lekowej Państwa. Najważniejsze z nich to:
Nowelizacja ustawy refundacyjnej, która wprowadziłaby ułatwienia w podejmowaniu decyzji w procesach refundacyjnych. Jednym z oczekiwanych rezultatów jest wprowadzenie możliwości stosowania szerszej gamy instrumentów dzielenia ryzyka, wdrażanie value based healthcare czy early advice lub też Innowacyjnego/Refundacyjnego Trybu Rozwoju.
Uchwalenie ustawy o zawodzie farmaceuty, która powinna wprowadzić nowe definicje zadań farmaceuty. Jednym z jej celów jest usprawnienie systemu ochrony zdrowia, który cierpi z powodu niedoboru lekarzy i pielęgniarek.
Inną kwestią, która powinna być spełniona, jest – jak wskazał prof. Czech – stworzenie systemu zachęt dla przemysłu biotechnologicznego i farmaceutycznego, które przyczyniłyby się do znaczącego wzrostu aktywności tego sektora w Polsce, przede wszystkim pod kątem inwestycji w projekty badawczo-rozwojowe oraz potencjał produkcyjny.
